Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wposzukiwaniuwielkomiejskości.Analizaporównawczamiast
29
miejskie,kupcyirzemieślnicymającyrealnywpływnarozwójgospodarczy
miasta),jakimurowanązabudowę.Innymirodzajaminieruchomościwystę-
pującymiwrejestrachsądomy,domki,kamieniczki7,budy,dworki,dwory,
szpitale,stajnie,młyny,jatkiitd.Wzdecydowanejwiększościprzypadkówim
bardziejzróżnicowaneformyzabudowy,tymdalejbyłyonepołożoneodrynku.
Wponiższejanaliziewsytuacjach,gdynieudałosięjednoznacznieokreślić
rodzajubudulca,dobudynkówdrewnianychzaliczono:domy,domki,chałupy,
dworki,zabudowaniamiędzymurami(chybażemamyinformację,iżbyły
murowane),spichlerze,szopy,browary.Murowanebyłyzazwyczajbramymiej-
skieizabudowaniaprzynichwystępujące,kamienice,kamieniczki,dwory8.
AnalizazabudowyXVII-wiecznegoKrakowajestutrudnionazkilkupowo-
dów.Przedewszystkimrejestrz1635r.dotyczy,opróczterytoriumwewnątrz
murów,równieżprzedmieść.Ponieważpodstawowymkryteriumpodziałubył
kwartał,należałowpierwzidentyfikowaćuliceiobszarywchodzącewskład
danegowiertla,atakżedopasowaćposzczególnenieruchomościdokonkretnych
adresów.Niestety,niezawszebyłotomożliwe,zwłaszczawprzypadkuprzed-
mieśćiterenówleżącychnagranicymiasta.Ponadtonieudałosięoddzielić
zabudowańpołożonychpozamuramimiejskimiodtychintramuros,gdyżnie
zostałyonewżadensposóboznaczonewźródle.Możnajedynieprzypuszczać,
żebyłoto300-310drewnianychbudynkówleżącychwczterechkwartałach.
Najwięcej,book.170,odnotowanowkwartaleRzeźniczym,główniezaBramą
WielkąiwczęściWałuKrakowskiego.Kolejnych80-85nieruchomościznajdo-
wałosięwkwartaleSławkowskim,30-35wGarncarskimiok.20wZamkowym
zaBramąGrodzką.Sątojednakwartościprzybliżone;podaniedokładnychliczb
niejestmożliwezewzględunabrakszczegółowychdanych.Trudnośćwocenie,
wktórychmiejscachrejestrumowaoprzedmieściach,agdzieodrewnianej
zabudowieobszaruintramuros,spowodowała,żewprzypadkuKrakowanie
dokonanoanalizyporównywalnegoobszaru.
Wtrzechanalizowanychspisachpodatkowych9,awięcprzezcaływiek
XVII,widaćzmniejszającysięudziałzabudowydrewnianej(zob.tab.1).Drewno,
jakzaznaczaWaldemarKomorowski,byłowciążstosowanewnowożytności
jakobudulec,leczwcorazwęższymzakresie.Wykorzystywanojeprzytworze-
niuelementówkonstrukcyjnych,atakżedowznoszeniaoficynizabudowań
7
MiędzyinnymiwPoznaniuwpierwszejpołowieXVIIw.odnotowanocztery„kamie-
niczki”,anp.wWarszawie-domki.Prawdopodobniebyłytozabudowaniamniejokazałeniż
kamienice/domyidlategoużytozdrobnień.
8
W.Komorowski,K.Follprecht,Rozwójurbanistyczno-architektonicznyKrakowaintra
muroswczasachnowożytnych,w:Kraków.Nowestudianadrozwojemmiasta,red.J.Wyrozumski,
Kraków2007,s.241.
9Wczwartym(z1702r.)brakinformacjiorodzajubudulca.
