Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
1.1.Typyzabudowy
I.Statystyka
Chybanajbardziejoczywistymkryteriumnowożytnejwielkomiejskościjest
zabudowa,akonkretnieprzewagazabudowymurowanejnaddrewnianą.Jak
zauważaJerzyPiekalski,„technicznyrozwójdomumiałnaceludopasowa-
niewarunkówzamieszkiwaniadooczekiwańkupcówirzemieślników.Tezaś
wynikałyzrosnącegopotencjaługospodarczegoizpoziomuświadomości”,
cooznaczawpraktyce,żezastosowaniecegływynikałozchęcidostosowania
siędotechnikistosowanejwkościołach,klasztorach,pałacachizamkach
3
.
Inwestowaniewmurowanebudynkiuchodziłozasymptomgospodarczego
powodzeniamiastaiwzrostupotencjałufinansowegojegoelit.Takwięcdomi-
nacjacegłylubteżproceswypieraniadrewnaprzezcegłęmogąświadczyć
orozwojumiasta.Zainwestowaniemwtenrodzajuzabudowyprzemawiały
takżewzględyprzeciwpożarowe.
MariaBoguckaiHenrykSamsonowiczwskazują,żeprzyplanowaniuśre-
dniowiecznychmiastbranopoduwagętychspośródwłaścicielidziałek,którzy
mielidecydowaćorozwojugospodarczymmiasta,cowpraktyceoznaczało,
żewokółrynku-gospodarczegocentrumośrodka-powstawałyskupiska
rzemieślników4.Zamieszkiwalitamrównieżprzedstawicielewładzmiejskich,
którzysprawowaliswojeurzędywratuszuulokowanymwłaśnieprzyrynku.
Imdalejodtegogłównegoplacu,tymdomyiparceleotrzymywałauboższa
imniejwpływowaludność.Wnajmniejreprezentacyjnychczęściachmia-
staosiedlałasiębiedota,aponadtolokumznajdowałytamosobyuprawia-
jącezawodyuznawanezahańbiące(kaci,prostytutki)imarginesspołeczny.
Wtensposóbpowstawałyuliceorazrejony„lepsze”i„gorsze”,copozwala
namnawyznaczeniestrefbiedyibogactwawrozwijającychsięośrodkach5.
Koncentracjizawodów,zgodnejzewstępnymizałożeniamikoncepcjistruktury
przestrzennejmiasta,nieudałosięjednakdługoutrzymać,gdyżuniemożliwiały
totakieczynniki,jaknp.zwiększającasięliczbarzemiosł6.Ponadtoproces
heterogenizacjiprzestrzenimiejskiejpotęgowałytransakcjekupna-sprzedaży
idziedziczenia.
Wanalizowanychwniniejszejpracymiastachwszystkienieruchomości
przyrynkachbyłymurowaneifigurowaływrejestrachpodatkowychjako
kamienice.Potwierdzatowspomnianelokacyjnezałożenie,iżrynekstanowi
przestrzeńelitarną,zarównozewzględunazamieszkującągoludność(władze
3
J.Piekalski,WczesnedomymieszczanwEuropieŚrodkowej.Geneza,funkcja,forma,
Wrocław2004,s.193,209.
4M.Bogucka,H.Samsonowicz,Dziejemiastimieszczaństwa,s.91.
5Tamże.
6H.Samsonowicz,Szkiceomieścieśredniowiecznym,Warszawa2014,s.78,79.
