Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
JoannaJuliaKozioł
niesię.Jeśliobecnośćinnychutrudniaprzemieszczaniesię,czyteżnarażanaspotkanie
niechcianychosób,toodczuwamytłumjakostresujący.Inaczejjestkiedywiemy,że
możemytomiejsceopuścićwdowolnejchwiliischronićsięwsamotności.Podob-
niejakskutkihałasu,skutkizatłoczeniazależąodpoczuciakontrolinadśrodowiskiem.
Obecnośćinnychosóbwywołujewzrostpobudzenia–wskazywałynatoklasycznejuż
badaniaRobertaZajonca30.Jeśliludziewiążątopodniesionepobudzeniezobecnoś-
ciąinnychosób,tozinterpretująjejakodowód,żepanujenadmiernezatłoczenie,będą
niezadowoleni,skrępowani,zirytowani.Jeśliprzypisząpobudzeniuinneprzyczyny,nie
poczująsięstłoczeni.Zatłoczeniewywołujeniechęć,jeśliprowadzidoprzeciążeniasen-
sorycznego.Tosytuacjanadmiernejstymulacjibodźcowej,przewyższającejmożliwość
przetworzenia.Wmieście,naulicy,częstozdarzasię,żeotaczanastyleosóbizdarzeń,
żeniejesteśmywstaniekażdemupoświęcićuwagi.
Zaburzeniapsychiczne
Obfitującewstresyżyciewmieścieprzyczyniasiędopogorszeniaprzebieguzaburzeń
psychicznych,którychczęstotliwośćwystępowaniajestraczejstała,niezależnieodpo-
pulacji.
Sytuacjęosóbzzaburzeniamipsychicznymipogarszapowszechnaanonimowość,
brakzainteresowaniazestronyinnychludzi,marginalizacja.Bardziejsprzyjająceremi-
sjizaburzeńorazłagodząceobjawyjestczęstośrodowiskowiejskielubmałegomiasta.
Wmałychspołecznościach,gdzieludzieznająsię,osobyzzaburzeniamipsychicznymi
częściejodnajdująswojemiejsce,mająokreślonąrolędoodegraniawspołeczności.
Życiewmieściejestszczególnietrudnedlaosóbcierpiącychnafobiespołeczne
iagorafobię.Fobiaspołecznaprzejawiasięunikaniemkonkretnychsytuacjiwywołu-
jącychlęk,naprzykładwystąpieńpublicznych,korzystaniazpublicznychtoalet,jak
równieżpisanialubjedzeniawmiejscachpublicznych.Cierpiącenaniąosobyniemają
problemuzwykonywaniemtychsamychczynnościwsamotności.Zaburzenietodotyka
wciągużycia11%mężczyzni15%kobiet31.Podobnie,osobycierpiącenaagorafobię
unikająmiejscpublicznych:zatłoczonychulic,placów,sklepów,kin,stadionów,środ-
kówkomunikacjimiejskiej.Ichlękniedotyczyjednaksamychmiejsc,leczsytuacji,
wktórejmogłybydostaćwnichatakupanikiiniktnieudzieliłbyimpomocy.
Zamiastzakończenia:przetrwająnajsilniejsi?
Relacjemiejscaizamieszkującychjeludzitworząniepowtarzalnąatmosferękażdego
miasta,wpływająnajegorozwójlubupadek.Miejscezamieszkaniajestniezwykleistot-
nymwyznacznikiemtożsamościkażdegoczłowieka,wpływającymnajegoautodefi-
30R.Zajonc,SocialFacilitation,„Science”149/1965,s.269–274.Za:E.Aronson,T.Wilson,R.Akert,
dz.cyt.,s.3.
31R.Carson,J.Butcher,S.Mineka,Psychologiazaburzeń,Gdańsk2003,s.266–287.
