Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Teoriaprawamiędzyanalitycznościąaempirycznością
wszelkiepodstawyprawa,czyteżistniejąinnepodstawyprawa,przeważające
nadtymipierwszymilubjeuzupełniające.Powstawanieteoretycznychspo-
rówmiędzyprawnikami(dotyczącychnp.tego,czypozaustawowezasady
prawnelubideasprawiedliwościmogąprowadzićdoodmowyzastosowania
językowojasnejregułyustawowej)to,wedleDworkina,najbardziejistotna
cechapraktykiprawniczej.Semantyczneteorieprawaniepotrafiąwyjaśnić
naturytychsporów,gdyżcierpiąnaukąszeniesemantyczne,aprzezto
nieadekwatne-wtymsensie,żeniepotrafiąopisaćiwyjaśnićpraktykipraw-
niczej51.Możnadodać,żeargumenttenpozostajewmocynawetwtedy,gdy
sięprzyjmie,żepojęcieprawaniejestwyczerpaneprzezjęzykoweznaczenie
wyrazunprawo”,aletylkoprzeztoznaczeniewyznaczone52.
NiejestnaszymcelemdokładniejszaanalizaDworkinowskiegoargumentu
zsemantycznegoukąszeniaizwiązanegoznimargumentuzesporówteo-
retycznych,którezostałysformułowanewkontekściekrytykipozytywizmu
prawniczego,azwłaszczateoriiHarta53.Należybowiemzwrócićuwagęna
to,żewspomnianesporyteoretycznewrozumieniuDworkinamającha-
rakterlokalny-wtymsensie,żepowstająnagruncieokreślonegoporządku
prawnego,adefactodotycząpodstawdecyzjisędziowskich.Odpowiedźna
pytanie,czymjestprawo,jestodpowiedziąnapytanie,jakieuprawnione
podstawydecyzjisędziów,przyjętewdanymporządkuprawnym54.Wjęzyku
kontynentalnejteoriiprawaDworkinowskiepytaniedotyczywięczagadnie-
niaobowiązywaniaprawa-skoromożnaprzyjąć,żedecyzjasędziowskama
sięopieraćnaprawieobowiązującym.Czyminnymkryteriaobowiązywa-
niaprawa,aczyminnymkryteriastosowaniapojęciaprawa55.Spóroto,czy
51AdamDyrdawykazuje,żeargumentzsemantycznegoukąszeniaiargumentzesporówteore-
tycznychtodwaróżne,częściowoniezależneodsiebieargumenty-A.Dyrda,Konwencja...,
s.71in.
52TakK.E.Himma,ReconsideringaDogma...,s.8.
53Zob.szczegółowąanalizętegoargumentu-A.Dyrda,Konwencja...,s.45-93.Orodzajachspo-
rówzob.A.Dolcetti,G.B.Ratti,LegalDisagreementsandtheDualNatureofLaw(w:)W.Walu-
chow,S.Sciaraffa(eds.),PhilosophicalFoundationsoftheNatureofLaw,Oxford2013,s.301-321.
Zob.takżezasadnicząkrytykęargumentuDworkina-J.L.Coleman,O.Simchen,“Law”,Legal
Theory2003,Vol.9,No.1,s.1-42,passim.
54Zob.A.Marmor,Interpretation...,s.4.
55Zob.K.E.Himma,AmbiguouslyStung:Dworkin’sSemanticStingReconfigured,LegalTheory
2002,Vol.8,No.2,s.160-162,atakżeJ.L.Coleman,ThePracticeofPrinciple:InDefenceof
PragmatistApproachtoLegalTheory,Oxford2001,s.181-którytwierdzi,żetezaDworkina
n(...)simplyconfusesthenotionoflawassuchwiththenotionofthelawofaparticularcom-
munity”.Natematstanowiskwsporzeosemantyczneukąszeniezob.V.Rodriguez-Blanco,
32