Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XIV
Przedmowaodtłumacza
wokresiekrytycznympojęcienajwyższegopryncypiummoral-
nego,zwanegokategorycznymimperatywem:gdybybowiem
niezałożyć,żeczłowiekzdolny„rozpoczynaćwświecie
szeregnastępującychposobierzeczylubstanów”(którąto
zdolnośćuczennicaKanta,HannahArendt,nazwała„Natali-
tat”),toniemożnabywówczasprzyjąć,żepotrafionrównież
–skorotylkozechce–skłonićsamegosiebiegwolitakiego
działania,którestanowibezwarunkowąpowinność(resp.
obowiązek).Wśródprzedmiotówdrugiegorodzaju,tj.idei
regulatywnych,znajdziemyzaśprzykładowopojęcienajwyż-
szegodobramoralnego(którymmabyćostatecznieżywot
prawyizarazemszczęśliwy,bowiemcnotazasługujena
szczęście)tudzieżdobrapolitycznego,jakieutożsamiaKant
z„wieczystym”pokojemmiędzyludźmiiludami;„regulatyw-
na”funkcjatychideizasadzasięnatym,żerozum–świadomy
tego,żedobrodziejstwatedająsięurzeczywistnićtylko
wnieskończonympostępiewolności–nakazujenammimo
wszystkonieprzerwaniedążyćdonich.Podobnieodległym
celem(wporządkurozumu„czysto”teoretycznego)będzie
teżdlaczłowiekacałkowiteiarchitektonicznieuporządkowane
poznaniecałejrzeczywistości,któregoideęwytworzyłsobie
rozum,zawiadującdziałalnościąintelektuniejakowsposób
normatywny.
Takwięcciężargatunkowy„krytycznych”dokonańKanta
tkwiwtym,żeusuwającfałszywiepojętąmetafizykę,czyni
onmiejscedlametafizykiwłaściwej,którejźródłoicałą
materięstanowiwyłącznieludzkirozum.Natymjednaknie
koniec:gdybyśmybowiemuznalikrytycznąmetafizykęza
ostatniesłowofilozofa,toutknęlibyśmydopieronaetapie
„przygotowawczym”(oczympisałwswejprzedmowiedo
pierwszejKrytykiRomanIngarden).Wrzeczysamejbowiem,
całyTryptykkrytycznyjestdopiero„propedeutyką”przyszłego
systemumetafizyki-jako-nauki.Cotoznaczy?Otóżkrytyczne
„preliminaria”oferująwieleizarazemniewiele.„Wiele”dają
oneztegowzględu,że„krytyka”,bądącsystematempojęć
