Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
czyobserwowanyzwyklenaterenachkolejowychEchio-Melilotetum.Charak-
terystycznesątakżezbiorowiskaokrajkowezklasyGalio-Urticenea,zwykle
wpostaciprzydrożnychpłatówSambucetumebuli,TorilidetumjaponicaeiUrti-
co-Aegopodietumpodagrariae,lubnadrzecznychpołaciRudbeckio-Solidagine-
tum(Kornaś1950;MichaLik1980;Wika1986;Wika,SzczypEk1990).
Naterenachotwartych,wmiejscachwydeptywanych,pospoliciepojawiasię
dywanowyzespółLolio-Polygonetumarenastri.Analogicznesiedliskawlasach
zajmujePrunello-Plantaginetum.Wszczelinachpłytchodnikowychczęsto
wykształcasięBryo-Saginetumprocumbentis(Kornaś1952;MichaLik1980;
Wika1986).
SzataroślinnaWyżynyKrakowsko-Częstochowskiejjestbogataizróżnico-
wana,jednakstanjejzachowaniapozostawiadużodożyczenia.Wielokierun-
kowedziałaniagospodarczenieodwracalniezmieniłyjejobrazi—cogorsza
—sątoprocesypostępujące.
1.8.Wpływczłowiekanastanśrodowiskaprzyrodniczego
ŚladyobecnościczłowiekanaterenachWyżynyKrakowsko-Częstochowskiej
pochodząjużzpaleolitu,jednakdopieroneolityczneosadnictwoirozwójrol-
nictwazapoczątkowałyprzekształcanienaturalnejszatyroślinnej.Początkowo
przemianytemiałycharakterlokalnyiwiązałysięgłówniezwycinkąlasów,
któreporastaływtedycałąWyżynę.JeszczewXIIw.pokrywaleśnamiałatu
charakterzwarty,aopróczlokalnychosad,większepowierzchniepólupraw-
nychwystępowałygłówniewdolinachWisłyiRudawy.Znaczniejszewylesienia
rozpoczęłysięwXIVw.,doprowadzającdowidocznejfragmentacjikompleksów
leśnychjużwXVIIiXVIIIw.Wycinanogłównierosnącenadobrychglebach
drzewostanyliściaste,trzebiączwłaszczadęby,bukiigraby(przetwarzanena
węgieldrzewny).Procestenpostępowałwrazzrozwojemprzemysłuiintensy-
fikacjąrolnictwa,zwłaszczagdynadużąskalęzaczętostosowaćzrębyzupełne.
EfektemtegobyłodalszezmniejszanieareałulasówwXIXiXXw.(MichaLik
1974b,1979a;ZaręBa1976;Wika1986;HErEźniak1993;OtałęGa2000;
DziEwoLski2005).
ObecnielesistośćgminpołożonychnaWyżynierzadkoprzekracza30%(np.
gminyJanów—50%,Olsztyn—44%).Wskrajnychprzypadkachspadaponi-
żej10%(np.gminyWielkaWieśiSułoszowa—7%,czyJerzmanowice-Przegi-
nia—9%).Spotykamytuprzedewszystkimdrzewostanygospodarczeozabu-
rzonejstrukturzeiskładziegatunkowym.Wpółnocnejczęściregionuprze-
ważająmonokulturysosnowe,pozatymsątozwykleborymieszane.Drze-
wostanyliściastetakżeczęstosąrównowiekowe,zwidocznieprzekształconą
strukturą(np.wgrądachwarstwędrzewbudujeniemalwyłączniełatwoodna-
wiającysięgrab)(WojEwoda1960;MEdwEckaKornaś1952).Wieloletnianie-
19
2*
