Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.ZAKAZANEPRAKTYKIRYNKOWEWOBECKONSUMENTÓWNARYNKUUSŁUGFINANSOWYCH
ułatwiająkontrolęikalkulacjęryzyka,ipomagająwlepszymdostosowaniudospecy-
fikidanejdziedzinyobrotu.Zprzyczynorganizacyjnychiekonomicznychniewydaje
sięracjonalne,byprzedsiębiorcyoferującyusługiwobrociemasowymkażdorazowo
ustalalizkontrahentamiwarunkinawiązywanegostosunkuprawnego,aczkolwiek
niejesttowykluczone.
Jednocześniestosowanewzorceumownemogątakżezagrażaćuzasadnionyminte-
resomkonsumentówprzezmożliwośćnarzucaniaprzezprzedsiębiorcówbędącychich
autoramipostanowieńniedozwolonych–tzw.klauzulabuzywnych(niekorzystnych,
krzywdzącychdrugąstronę).
Przepisart.23au.o.k.k.zakazujezatemstosowaniawewzorcachumówzawie-
ranychzkonsumentamiklauzulabuzywnych,zdefiniowanychwart.3851ustawy
z23kwietnia1964r.–Kodekscywilny
26
.Sąnimipostanowieniajednostronniena-
rzucone(te,naktórekonsumentniemiałwpływu,któreniezostałyznimuzgodnio-
neindywidualnie)27,kształtująceprawaiobowiązkikonsumentawsposóbsprzeczny
zdobrymiobyczajamiirażąco
28
naruszającejegointeresy(jakiekolwiek,nietylko
ekonomiczne),przyczymnieokreślająonegłównegoświadczeniastron,wtym
cenylubwynagrodzenia,chybażeniezostałysformułowanewsposóbjednoznaczny
(transparentny).
Pozageneralnądefinicjąniedozwolonejklauzuliumownej(art.385
1
k.c.)usta-
wodawcawprowadziłrównieżlistęprzykładowychklauzul,któremogąbyćuznaneza
abuzywne(art.3853k.c.),przyczymkażdezpostanowieńwskazanychwart.3853k.c.
jestrównocześnieuznawanezawypełniająceprzesłankiogólnejdefinicjiniedozwolonej
klauzuliumownej(objętehdomniemaniem”abuzywności),zawartejwart.385
1
k.c.
29
Nie-
dozwolonepostanowieniaumowneniewiążąkonsumenta(sąbezskuteczne),jednak
wpozostałymzakresiestronysązwiązaneumową(art.3851§2k.c.).Ciężardowodu,
żepostanowieniezostałouzgodnioneindywidualnie,spoczywanatym,ktosięnato
powołuje(art.3851§4k.c.).
Konsumentmożedochodzićswoichroszczeńzwiązanychzzastosowaniemklauzuli
abuzywnejiżądaćuznaniajejwkonkretnymprzypadkuzabezskutecznązdalszymi
konsekwencjamiprzedsądempowszechnym(sądemcywilnym)wramachtzw.kontroli
incydentalnej(indywidualnej).
26Tekstjedn.:Dz.U.z2019r.poz.1145zezm.;dalej:k.c.
27Wszczególnościodnosisiętodopostanowieńumowyprzejętychzwzorcaumowyzaproponowanego
konsumentowiprzezkontrahenta(art.3851§3k.c.).
28Przesłankiuznaniaklauzulumownychzaabuzywnebyłyinterpretowanewwieluorzeczeniachsą-
dów(np.wyrokiSąduOchronyKonkurencjiiKonsumentów:z17września2012r.,XVIIAmC5381/11,
LEXnr1475231;z19czerwca2002r.,XVIIAmC34/01,LEXnr82249;z21stycznia2013r.,XVII
AmC1584/12,LEXnr1415198,atakżewyrokSąduNajwyższegoz13lipca2005r.,ICK832/04,Biul.
SN2006,nr2,s.86),wktórychpodkreślano,żeoznaczająonenieusprawiedliwionądysproporcjępraw
iobowiązkównaniekorzyśćkonsumentawstosunkuobligacyjnym,któregodząwrównowagękontraktową
tegostosunku.
29WyrokSąduNajwyższegoz3lutego2006r.,ICK297/05,Biul.SN2006,nr5,s.12.
41
