Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
naironięlosu–pilnainterwencjarząduaustro-węgierskiego.
WramachtypowegodlapanowaniaAleksandrapodstępuPašić
zostałpoinformowany,żezostaniestraconywrazzdwunastoma
kolegamizPartiiRadykalnej,jeśliniepodpiszedeklaracji
oprzyznaniusiędomoralnejwspółodpowiedzialnościzapróbę
zamachu.Niewiedzącotym,żeitakjużocaliłgłowędzięki
interwencjiWiednia,Pašićustąpił.Dokumentzostałopublikowany
iprzywódcaradykałówopuściłwięzieniepodejrzewany
powszechnie,żeobciążyłswojąpartię,abyuratowaćwłasnąskórę.
Przeżył,leczprzynajmniejprzezjakiśczasbyłpolitycznymtrupem.
WniespokojnejkońcówcepanowaniaAleksandraPašićniemal
całkowiciewycofałsięzżyciapublicznego.
Zmianareżimuoznaczałapoczątekzłotejerywkarierze
politycznejPašicia.Onijegopartiabyliterazdominującąsiłą
wserbskimżyciupublicznym.Zwładząbyłodotwarzytemu
człowiekowi,którytakdługowalczył,żebyjązdobyć,iszybko
dorósłdoroliojcaswegonarodu.Pašićbyłnielubianyprzez
belgradzkąelitęintelektualną,leczcieszyłsięogromnym
poważaniemwśródchłopstwa.Mówiłciężkim,wiejskimdialektem
zZaječaru,któryśmieszyłbelgradczyków.Miałkiepskądykcję,
ajegowypowiedzipełnebyłydygresjiiwtrąceń,któresameczęsto
obrosłyanegdotami.Nawieśćotym,żeznanysatyrykipisarz
BranislavNušićpostanowiłzaprotestowaćprzeciwkoaneksjiBośni
iHercegowinyprzezAustro-Węgryw1908roku,prowadzącprzez
miastodemonstrację,abynastępniewjechaćnakoniudogmachu
MinisterstwaSprawZagranicznych,Pašićmiałodpowiedzieć:
„Err...rozumiesz...Wiedziałem,żedobrzemuszłopisanieksiążek,
ale,hmmm...,niewiedziałem,żetakdobrzejeździ
nakoniu...”[32].Pašićbyłmarnymmówcą,aleświetniepotrafił
komunikowaćsięzespołeczeństwem,azwłaszczazchłopami,
którzystanowiliprzytłaczającąwiększośćserbskiegoelektoratu.
WichoczachprostamowaiciężkidowcipPašicia,niewspominając
jużojegobujnej,patriarszejbrodzie,świadczyłyoniemal
nadnaturalnejrozwadze,przezornościimądrościpremiera.Przez
swoichprzyjaciółizwolennikównazywanybył„Baja”,
cooznaczałoczłowiekaowysokiejpozycjispołecznej,którynie
