Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wpoemacieWenecyjał(1572)KrzysztofaWarszewickiego
42właśnie
porównanieanimalistyczne,wyraźnienawiązującedosłówświętego
PiotraApostoła(1P5,8),zostałowykorzystane,abyzaakcentowaćosa‑
czeniechrześcianprzezmuzułmańskiegoagresora,któryfl[ł]jaklew
ryczącchodzi,/Kogobynaprzódpożarł,ustawiczniegodzi”
43.Ponad
trzydzieścilatpóźniejMarcinPaszkowski,międzyinnymirównieżza
pomocąsymbolikilwa,zbudowałswoistąwykładnięrelacjiPolaków
zpotęgąotomańską,odwołującsięprzytymdokoncepcjinaroduwy‑
branego,atakowanegoprzezsiływrogieBogu:
wytrębuję[ł]zwycięstwowojskuświętemuBogazastępów
nadtymbisurmańcemprzeklętym,któryterazjakolewrad
byokrążyłnarodyukrainneinassamych,zpomocyzdrajce
konfederatoratureckiego
44.
Oczywiście,widocznywobuprzykładachmotywziemi,oblężonej
(chrześciańskiejEuropy,Rzeczypospolitej)przezwrogiislam,dzięki
animalistycznymnawiązaniomdoBibliizyskałtymwyrazistszepiętno
religine,odzwierciedlając—wprzypadkuPaszkowskiego—świado‑
mośćsarmackiegomesjanizmu
45.
ZkoleiChlebowskidoradzałpanomchrześciańskimzjednoczenie
sił—niezbędne,abytureckiegoflsmoka[ł]zagnać”wodległestrony
46.
WedługKochowskiego,zwycięstwonadimperiumOsmanówoznacza
Turczynjakchartyżartkiemanasmyczy”.(J.Jurkowski:ChorągiewWandalinowa.
W:Idem:Dzieławszystkie.T.2:Utworypanegiryczneisatyryczneł,s.337).
42SpóroautorstwopoematudokładniezrelacjonowałautormonografiiMarci‑
naPaszkowskiego—MichałKuran,jednocześnienegujączasadnośćargumentów
TeodoraWierzbowskiego,napodstawiektórychdziewiętnastowiecznybadaczuznał
zatwórcęWenecyiwłaśniePaszkowskiego.Kuranopowiedziałsięzaautorstwem
Warszewickiego—zob.M.Kuran:MarcinPaszkowski—poetaokolicznościowyimo-
ralistazpierwszejpołowyXVIIwieku.Łódź2012,s.22,51—52.
43[K.Warszewicki]Wenecyja.Poemathistoryczno-politycznyzkońcaXVIwieku.
Wyd.T.Wierzbowski.Warszawa1886,s.45.NawiązaniadoNowegoTestamentu
(pierwszegoListuśw.PiotraApostoła)sątuczytelne:flTrzeźwibądźcieiczuwajcie,
boprzeciwnikwaszdiabełjaklewryczącykrąży,szukając,kogobypożarł”.(1P
5,8)—cyt.według:PismoŚwięteStaregoiNowegoTestamentuwprzekładzieJakuba
Wujka.Oprac.S.Styś,W.Lohn.Kraków1962.
44M.Paszkowski:Przedmowa.W:Idem:UkrainaodTatarutrapiona.Kraków:
M.Lob,1608,k.A
2v.
45Natematliterackiegomotywu:Polskajakoziemiaoblężonaprzezwrogów
(nietylkorzeczjasnaislam,lecztakżeflschizmatycką”Moskwęirozmaitychflhe‑
retyków”),dopełniającegotopikęchrześciańskiegoprzedmurza,wypowiedziałsię
A.Borowski:PowrótEuropy.Kraków1999,s.69—71.
46W.Chlebowski:Królówicesarzówtureckichdziełaabosprawy[ł].Kraków
[b.dr.]1612,k.C.
—18—
