Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Nasiłowska,Literaturaokresuprzejściowego,Warszawa2006
ISBN978-83-01-14947-5,©byWNPWN2006
wydaneosobno),wktórychzaznaczasiębliskizwiązekzkulturą
Włochiposzukiwanieprawdyoczłowiekupostawionymwobec
egzystencjalnejpróby.Refleksjahistoriozoficzna,silnyintelektua-
lizmiprzekonanieotajemnicyistnienia–tozasadniczerysytego
dziennika.Dziennikpisanynocąusiłujeteżpolemizowaćzpolskimi
stereotypamimyślowymi,częstymlekceważeniemmyślirosyjskiej
(czegoniedasięusprawiedliwićantysowieckością)ibezkrytycz-
nympodejściemdoZachodu.TuHerling-Grudzińskipozostaje
konsekwentnymkrytykiemzachodniejlewicyikomentatoremsy-
tuacjiweWłoszech,którepowyjściuzfaszyzmupoddałysięko-
lejnemumirażowi.Dyskutujeteżzpolskimiintelektualistami.
Pozostajenieufnywobecpisarzy,którzymielizasobąetapsoc-
realistyczny(Ważyk),nawetjeśliprzeszlidoopozycji(Andrze-
jewski,takżeBrandys).OddalenieodPolskisprzyjaintelektualnej
precyzjiwidzeniasytuacjipolitycznej.Jedyniewrzadkichmomen-
tachautorreagujebezpośrednio.Naprzykładzapis13grudnia
1981rokujestpodobnielakoniczny,jakuBrandysa:,,Anisłowa.
Próczdaty,anisłowa,,.
StosunekwładzPRLdorozrastającejsięmyśliniezależnejbył
zmienny.Wlatachsiedemdziesiątychzarozpowszechnianie,druko-
wanie,anawetczytaniewydawnictwbezdebitowychgroziłyrepresje,
aprzywożonezzagranicypolskieksiążkibyłyczęstokonfiskowane
(zabieranojenagranicylubpodczasrewizji),natomiastwokresie
pomiędzySierpniem1980rokuagrudniem1981tolerowanoist-
nienieobieguniezależnego,anawetzniesionowielezapisówpod-
miotowychizezwolononadrukksiążekwcześniejzakazanych.Po
13grudnia,mimosankcji,represjiiinternowaniaogromnejgru-
pydziałaczyopozycyjnych(wśródnichznaleźlisiętakżepisarze),
IIobiegrozrastałsiędziękicorazwiększemupoparciuspołeczne-
mu.Wciągulatosiemdziesiątychrepresjestopniowozmniejszały
się,awokresiebezpośredniopoprzedzającymtransformacjęustro-
jowąwieletolerowano,zwłaszczajeśliniechodziłoodzia-
łalnośćpolitycznąlubzwiązkową,aleoliteraturę.
Sytuacjapodziałuliteraturypolskiejnadwaobiegibyła
protestemprzeciwkopatologiizwiązanejzustrojem,alesamawsobie
byłarównieżpatologiczna.StanisławBarańczakwartykuleFasada
ityły(1977)pisał:
27
