Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Nasiłowska,Literaturaokresuprzejściowego,Warszawa2006
ISBN978-83-01-14947-5,©byWNPWN2006
kterzepolitycznympociągałazasobąprzedewszystkimwyczulenie
naetycznekonsekwencjeaktupisarskiego,cozachwiałowypracowa-
nymwarsztatemartystycznym.
Niecoinaczejproblemrelacjimiędzyprawdą,fikcjąartystycz-
nąiindywidualnościąukładałsięnaemigracji,wpisarstwieGustawa
Herlinga-Grudzińskiego.JegoDziennikpisanynocąpisanybył
wlatach1973–1993,publikowanynabieżąconałamachparyskiej
,,Kultury,,iwrazzjejegzemplarzamidocierałdoKraju.Herling-
-Grudzińskibyłw,,Kulturze,,niejakonastępcąGombrowicza,jego
dziennikzapełniłmiejscezajmowanekilkalatwcześniejprzez
Gombrowicza.
Tookreślałoinnąświadomośćartystyczną;dzienniktrak-
towanyjesttuniejakorezygnacjazesztucznychkonceptówbeletrys-
tyki,aninawetwyznanieiodkupieniewinzprzeszłości,alepewien
gatunek,wktórymdochodzidointeresującegospotkaniaartyzmu
iintelektualizmu.Pisarzniekoncentrujesięaninasprawachoso-
bistych,aninietworzykronikibieżącychwydarzeń,najważniejszym
wątkiemjegorozważańjestrefleksjanadkomunizmem,krytyczne
obserwowanieZachoduiśledzenierozwojumyślirosyjskiej,zwłasz-
czapublikacjidysydentów,opisującychdoświadczenietotalitaryzmu
(Sołżenicyn,Zinowiew,Sacharow).SwojecredodiarystyująłHer-
ling-Grudzińskiwnastępującymzapisiez1979roku:
Mójideałdziennika,niedościgniony,toprawda,niemajednakpowodu,
żebygoniewyznać.Przesuwasięwnimrazszybciej,razwolniej,razna
scenie,razwtle,,historiaspuszczonazłańcucha,,jaknaszeczasyzna-
komicieokreśliłJerzyStempowski.Awlewym,dolnymrogu,wzorem
niektórychmalowidełrenesansowych,miniaturowyiledwienaszkico-
wanyautoportretobserwatoraikronikarza.
Dzienniktenniewykluczajednakposługiwaniasięfikcją
–takicharaktermanp.opowieśćodomniemanymprzylocieautora
doPraginaobchodyupamiętniająceFranzaKafkę,zeszczegółowym
opisempostępowaniasłużbgranicznychnalotnisku.Wrzeczywisto-
ści(izostałotoujawnionewkolejnychzapisach)Herling-Grudziński
pozostałwNeapolu;jakoautorrelacjiłagrowejInnyświatzdawał
sobiesprawę,żeniezostałbywpuszczonydożadnegozkrajówbloku
wschodniego,opisałjednakbardzoprawdopodobnyrozwójwyda-
rzeń.Wtekstdziennikawplatanebyłyteżopowiadania(następnie
26
