Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
WojciechLipiński
UkraińskiejRepubliceRadzieckiej,aw1991rokustałsięczęściąnie-
podległejUkrainy.
GdywpołowieXIXwiekudobiegałkońcaprocesformowaniasię
lipowańskiejspołecznościnadDunajem,nalewymbrzeguistniało
kilkanaściemiejscowościstaroobrzędowychbądźtakich,wktórych
staroobrzędowcystanowiliodrębnągrupę(Prigarin2010a,s.95).
Ichliczebnośćwregioniewpołowiewiekuszacujesięnaniespełna
pięćipółtysiącaosób(tamże,s.185).Niezależnieodwewnętrzne-
gozróżnicowania,wynikającegozezłożonejhistoriimigracji,tym,
cołączyłozdecydowanąwiększośćnaddunajskichstarowierców,było
przywiązaniedopopowskiegonurtustaroobrzędowstwa.Poreformach
Nikonaczęśćzwolennikówstarychporządkówuznała,żewsytuacji
sprzeniewierzeniasięhierarchiikapłaństwonależyodrzucić.Powstały
wtensposóbnurtbezpopowcówpodzieliłsięwkrótcenaliczneodłamy
(tołki,sogłasija),ajegoprzedstawicielemigrowaligłównienapółnocne
ipółnocno-zachodnierubieżeRosji(Iwaniec1977,s.36–48;Grek-
-Pabisowa1999,s.17–21).Innaczęśćzwolennikówstarychzwyczajów
uznawałakoniecznośćzachowaniakapłaństwa.NadDunajprzybywali
przedewszystkimzwolennicytegowłaśnienurtu,zwaniogólniepo-
powcami2.Poreformiepopowcyniemielibiskupów,którzymogliby
wyświęcaćkolejnychkapłanów.Borykającsięciąglezichniedoborem,
staroobrzędowcyczynilistaraniaoprzywróceniewłasnej,pełnejhierar-
chiiduchownej.Zostałyoneuwieńczonesukcesemwroku1846,gdy
powstałatakzwanahierarchiabiałokrynicka3.Dziesięćlatpóźniej,gdy
PodunawieweszłowskładKsięstwDunajskich,utworzonoizmailską
eparchię4staroobrzędową.
2
NaterenieukraińskiegoBudziakumieszkająwyłączniestaroobrzędowcy-po-
powcy.NielicznibezpopowcyosiedlalisięnatereniedzisiejszejRumunii.Więcej
owewnętrznychzróżnicowaniachreligijnychwtekścieAleksandraAnatoljewicza
Prigarinawtymtomie.
3
Mieliwtymudziałinaddunajscystarowiercy.Staroobrzędowiposłańcy,którzy
wyruszylizBiałejKrynicydoKonstantynopolawposzukiwaniubiskupagodnegoob-
jęciastarowierskiejmetropolii,najpierwudalisięwłaśnienadDunaj,gdzieuzyskali
pomocwrealizacjiswychplanówzestronyniekrasowskiegoatamanaOsipaGoncza-
rowa(Subbotin1874,s.327–333;Prigarin2010b).
4
Eparchia(odgreckiegoéparchos,nbiskup”)toprowincjakościelnazarządzana
przezbiskupa(Smykowska2008,s.25).Zapislubtłumaczenieterminówwywodzą-
cychsięztradycjiwschodniegochrześcijaństwastosujemywedługzasadprzyjętych
wopracowaniachsłownikowych:Pokorzyna(2001);Smykowska(2008).
