Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PowróteurazjatyzmudoRosji
15
zmem27,będzieswoistympunktemodniesieniadorozważańnadistotąeurazjaty-
zmuGumilowaiDugina.
Dostępnaautorowipolskaiświatowa,trzebaprzyznać,żerelatywniebogatalite-
raturaprzedmiotu,skrótowozaprezentowanapowyżej,niewydajesięjednakwciąż
wpełniodpowiadać(lubczynitownazbytograniczonymstopniu)nakilkazasadni-
czychpytań,dotyczącycheurazjatyckiegokontekstuwspółczesnejmyślirosyjskiej.
Trudnowśródtychlekturzobaczyćtakie,którepodejmowałybypróbęwskazania
właściwości,łączącychideeLwaGumilowaiAleksandraDugina,jakrównieżtych
elementów,którewyraźnieróżnicujątedwasposobywidzeniaRosji-Eurazji.Wyda-
jesię,żenienastąpiłodotądczytelneskonfrontowanietychdwóchneurazjatyckich”
postaw,awceluuporządkowaniawiedzyowspółczesnymnurcieeurazjatyckim
wartoprzecieżtakąpróbępodjąć.
Niewątpliwieważnymwtymkontekściezagadnieniembędzieosadzeniedzieł
obumyślicieliwkonkretnymokresiehistorycznym-Gumilowpisałprzedewszyst-
kimprzedrozpademZSRR,aDuginrozpocząłswąkarieręjużwpostsowieckiej
Rosji,dokładniejpouchwaleniuKonstytucjiw1993roku,którauporządkowała
wielesprawdotyczącychrosyjskiegoustrojupolitycznego.Mimotoobaj,Gumilow
pośmiertnie(comożewydaćsięparadoksalne,aleprzecieżniewyjątkowe),aDugin
nabieżąco,utrwalająswąobecnośćwprzestrzeniideirosyjskiej.Obajmyśliciele
związanibyliisązRosjąnieprzerwanie,choćGumilow,przebywającwwięzieniu
iobozach,nakilkalatbyłniemalodciętyoddostępudoliteratury,apotemtakżeod
możliwościpublikowania.Duginnatomiastuzyskałmożliwośćswobodnegowyrazu
wwolnejideowoipolitycznieRosji,mogącpraktyczniebezograniczeńpublikować
wróżnorodnychmediach.Mimozasadniczychróżnicichpraceoddziałująnatych
samychczytelnikówisłuchaczy-współczesnychRosjan.Publikacjezarównojedne-
go,jakidrugiegokonkurująbądźmogąkonkurowaćzsobąowzględyczytelników
naksięgarskichpółkach.Innymnierozpoznanymdotądzagadnieniemjestfakt,że
obajmyśliciele,którychpercepcjaograniczanabyłaniemalwyłączniedopolitologii
ihistoriozofii,zakorzenilisweideetakżewszerokorozumianejkulturze,zarówno
rodzimej,jakiobcej.Celowezatembędzieuporządkowanietakżetychkwestiiwod-
niesieniudokażdegoznichodrębnie.Autorrozprawystawiasobiezaceldotrzeć
dotychokolicznościnapodstawiewszystkichdostępnychmateriałówźródłowych
-pracLwaGumilowaopublikowanychwciąguostatnichlat-oraz-analogicznie
-wszystkichdostępnychtekstówzwartychAleksandraDuginawydanychdokońca
2007roku.
Eurazjatyzmjestnurtemniejednorodnymiskomplikowanym,rzeczjasna,nie
ograniczasięjedyniedobadanychtuspecjalnieprzestrzeniintelektualnychdwóch
autorów.Wydajesięjednak,żeocenapoglądówtakichwspółczesnychmyślicieliro-
syjskich,jakbliscynurtowieurazjatyckiemuSiergiejKara-Murza,AleksanderPana-
rinczyWadimKożynow,winnabyć,zdaniemautoraniniejszejpracy,poprzedzona
27Por.V
.Rossman,Anti-SemitisminEurasianHistoriography.TeCaseofLevGumilev,[w:]Russia
betweenEastandWest:scholarlyDebatesonEurasianism,Brill,Leiden2007,s.146inast.
