Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
blematykęfeministyczną:Hprzedmiotemniepokojujestjednaknietylewybór
metody[ł]ileopcja,araczej[ł]miejsce,wktórymczytasięczyzktóregomówi
sięoliteraturze”
31
,adalejpodkreśli,żemożnazałożyć,iżHkażdaspołeczność
interpretacyjnamaswójsystemuzależnień,wtymtakżegenderowych”
32
.Ajeśli
tak,toczymożnazignorowaćfakt,żeksiążkępoświęconąteoriiliteraturyczytamy
zperspektywy–użyjębardzoporęcznegopojęciaIngiIwasiów–HgorszejEuropy”,
któradlaświatazachodniegojestpoprostuEuropąWschodnią?Czydasięopowie-
dziećhistorięjakiegokolwiekruchubezuwzględnianianarodowości?Czyistnieje
Hogólna”historiafeminizmu?DlaczegowięcnieuwzględniaChin?Czymamypol-
skifeminizm?ZarównoBurzyńska,jakiŁebkowskazwracająuwagęnafeminizm
postkolonialny,skoncentrowanynawieloaspektowymprzecięciuróżnychkategorii
społecznych,jakwiek,rasa,narodowość,płećwkońcu.Dlaczegowięcpisząogólną
historięruchukobiet?DlaczegodoPolekpisząoAmerykankach?Zpostkolo-
nializmemifeminizmemwiążesięzresztąwieleproblemów,GayatriChakravorty
Spivakzwracaprzecieżuwagęnanieodłącznyelementkolonizatorów,jakimjest
chrześcijańskaformacjaduchowaiwynikającestądnietylkopoczuciewyższości,
aleimisji
33
,wpolskiejhistoriidoprowadzoneprzecieżdoskrajności.Czywkońcu
tegotypuinspiracjeniepowinnykończyćsięwprzypadkuPolskiapelemouczenie
sięjęzykaukraińskiegoibiałoruskiego?
To,coszczególnierzucasięwoczyidziwiwpolskimliteraturoznawstwie
towysokistatustekstuElaineShowalterKrytykafeministycznanabezdrożach
34
.
WyciągamlekkozakurzonytomHTekstówDrugich”iczytamporazkolejnykla-
syfikacjeShowalterstworzonedwalatapomoimurodzeniu,odwołującesiędo
koncepcjizroku1975.Podziałnaczterymodelepisarstwafeministycznego:bio-
logiczny,lingwistyczny,psychoanalitycznyikulturowy,skonstruowanyzostałtak,
byzwyciężyłanajbardziejpojemnaienigmatycznakategoria,awszystkotookra-
szonecytatamizartykułuHélèneCixous.StworzonyprzezShowalterpodziałjest
tylkopozornieprzejrzystyiużyteczny.Weźmynaprzykładpsychoanalizę.Czyż
31AnnaŁebkowska,Gender,dz.cyt.,s.393.
32Tamże,s.399.
33Por.chociażbyinterpretacjęJaneEyreCharlottyBrontëw:GayatriCh.Spivak,ACritique
ofPostcolonialReason.TowardaHistoryoftheVanishingPresent,HarvardUniversityPress,
London1999.
34AnnaBurzyńskawprzypisiedotyczącymtegoartykułupodkreśla:Hangielskitytułartykułu
Showalter:FeministCriticismintheWilderness(niezbytzręcznietłumaczonynajęzykpolski
jakoKrytykafeministycznanarozdrożu,ponieważchodzituraczejobezdroża,dzikość,puszczę
itp.,doczegoodwołujesięteżtytułHartmana),nawiązywałdoznanejwówczasksiążkiame-
rykańskiegokrytykazwiązanegozdekonstrukcjonizmemG.H.Hartmana[ł]”.Niewiem
skądwzięłasiępomyłkaBurzyńskiej,zbibliografiiwynika,żekorzystazwersjiopublikowa-
nejwHTekstachDrugich”,atamkonsekwentniepojawiasiętytułKrytykafeministycznana
bezdrożach(tłum.IzabelaKalinowska-Blackwood).AnnaBurzyńska,Feminizm,dz.cyt.,
s.404,przyp.17.Jestempewna,żeswojąpopularnośćwpolskimliteraturoznawstwieShowalter
zawdzięcza,choćzdajesię,żeniejesttegoświadoma,HenrykowiMarkiewiczowi,którywto-
mieWspółczesnateoriabadańliterackichzagranicąumieściłwdzialefeministycznakrytyka
literackawłaśnietenitylkotentekst(1996).
–39–
