Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niebadaonaodLacanajęzykowychuwarunkowań,iczyjużuFreudaDybelnie
doszukujesięzerwaniazbezpośrednimłączeniemanatomii,płci,językaifantazji?
Niepokojącajesttakżeterminologia:owoHodchylenie”tekstukobiecego.Konotacje
zszaleństwemihisteriąniesązamierzone,cotylkoutwierdzastereotypniezrów-
noważonejemocjonalnieipsychiczniepisarki.
OdwołaniedotekstuCixouswytwarzanapięcie,gdyżoiledlaShowalternajważ-
niejszajestspekulacjamyślowanatematliteraturyitworzeniekoncepcjiteoretycz-
nych,którezdolnebędąwyjaśnićiopisaćliteraturę,otyledlaCixousnajistotniejsze
jestczytanieiinterpretowaniekonkretnychdziełliterackich,bezstosowaniasiędo
jakichkolwiekregułiograniczeń
35
.OileShowalterinteresujemetodologia,otyle
Cixousdekonstruujemetajęzyk.Itudotykamynajważniejszegoproblemu,zktórym
mamydoczynieniawpodręcznikachteoretycznoliterackich:książkifrancuskich
badaczekzostałyprzeczytaneprzezpryzmatamerykańskiejrecepcji.Atopowoduje
licznekomplikacje,którestająsięwidoczne,gdyzestawimyzesobąopracowa-
niaJoannyBatoriKrystynyKłosińskiej.Podczasgdytapierwszanieustanniepyta
omożliwościnaukowegowykorzystaniakoncepcjiCixousiIrigaray,Kłosińskakon-
centrujesięnabliskimczytaniu,wykorzystującinspiracjepłynącezpsychoanalizy
idekonstrukcji:Hgdyzakładamyistnienienieświadomości,caławiedzanatemat
praktykinarracyjnejzostajeprzekształcona”
36
.
Wpodręcznikachdoteoriiliteraturypowinnoznaleźćsięmiejscedlapolskiego
kontekstu,zwłaszczajeślidotykamytakichkwestiijakwspólnotainterpretacyjna,
czyzinnejbeczki:postkolonializm.PrzypisydotyczącesytuacjiIndianniezmienią
naszegostosunkudoRosjan,niewieleteżpowiedząokobietachmieszkającychna
wsi.Jeślinawetliczyć,żehistoriapolskiejkrytykifeministycznejrozpoczęłasię
w1989roku,totrwajużdwadzieścialat.Gdystudentkiistudencipisząprace
magisterskieoproziekobiet,sięgająniedoartykułuShowalter,alepokoncepcję
konwencjipisarstwakobiecegoEwyKraskowskiejimetaforyGrażynyBorkowskiej,
choćobiezainspirowałaginokrytyka,wykorzystałytwórczojejpodstawowezałoże-
nia,którezmodyfikowałyiprzekształciły.Niebrakteżprzykładównastosowanie
kategoriiwrażliwości,októrąupominasięŁebkowska:IngaIwasiówjasnowska-
zała,żeinteresujejąprzedewszystkimperyfrazaiinterpretacja,formalnewybory
KrystynyKłosińskiejdotycząpoetykifragmentuiminiatury.
Gdyuświadomimysobiejaktrudnojestprzeprowadzićliniedemarkacyjne
wpolskimliteraturoznawstwiefeministycznym,łatwiejbędzienamdostrzec,że
przejmującmetaforyirozróżnieniaamerykańskich,angielskichifrancuskich
badaczek,upraszczamyichstanowiskaoraznieuwzględniamyzmianwobrębie
poszczególnychkoncepcji.PrzypomnęchociażbykonstatacjęCixous,iżżałujeona,
żewłaśnieŚmiechMeduzystałsięreprezentatywnymtekstemdlajejpoglądów
37
.
35Takiepodstawowerozróżnieniamiędzyteoriąiinterpretacjąwprowadzawłaśniepodręcznik
TeorieliteraturyXXwieku,dz.cyt.,s.23–25.
36KrystynaKłosińska,ZakochanyFreud.Narracjahisteryczki,(w:)KsięgaJanion,oprac.Zbigniew
Majchrowski,StanisławRosiek,słowo/obrazterytoria,Gdańsk2007,s.499.
37HélèneCixous,OdDŚmiechuMeduzy”dorynkuwojny.RozmowaHélèneCixousiEwyMajewskiej,
HLewąNogą.PółrocznikPolityczno-Artystyczny”2004,nr16.
–40–
