Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wobectakiegopostawieniasprawy,jakuTylora,Frazera,Ma-
linowskiego,naszprzełommitologiczno-teoretycznytraciswą
przełomowość.
Wcześniejnatomiast-naprzykładzieLévy-BrühlaiFrejden-
berg-ukazaliśmystanowiskatrzemostatnimprzeciwne:opowia-
dającesięzaistnieniemwludzkichdziejachmentalnegoprzełomu.
Czyliżewobszarzeantropologiikulturowejwsprawieprze-
łomuistniejąrównocześniei,cotunajważniejsze,równomocne
wzajemsięznoszące(bowprostsobieprzeczące)stanowiska,sta-
nowiskazaiprzeciwtemusamemu!
Widzimyzatem,żeantropologiatzw.kulturowalubspołeczna
czynikwestięucywilizowaniaczłowiekaniewiadomą.Niewia-
domościąbowiemokreślamytustanrzeczy,codoktóregorówno
mocnesąsprzeczającesięwzajem(lubtylkoróżniące)poglądy;
ajesttak,ponieważniesąnamdostępneśrodki,zarównomaterial-
no-faktycznejakmetodologiczne,dorozstrzygnięciatakiegosporu
narzeczktórejkolwiekstrony.Wtamtejniewiadomościmieścisię
niewiadomośćnaszejkwestii,kwestiimitologiczno-teoretyczne-
goprzełomu,którymiałbydźwigaćprzeświadczenieoflnarodzi-
nach”filozofii,ojejgwałtownymukonstytuowaniusięwludzkich
dziejach.Skonstatujmytujasno:wedługlubwobecantropologii
kulturowejkwestiaflnarodzin”filozofiijestniewiadoma.
B.Stanowiskaantropologiibiologicznej:przełomuniebyło
Dopodobnegownioskudoprowadzanasantropologiawłaściwa
(biologiaporównawczaczłowieka).Powiedzieliśmy:dopodob-
nego,anie:dotegosamego(albo:dotakiegosamego),ponieważ
obecnystanposiadaniabiologiiporównawczejnietylkokwestię
flnarodzin”filozofiiczyniniewiadomą,leczniewiadomośćtę
przekracza:biologiaporównawczaskłaniasiękutemu,abywy-
kluczyćzmyśleniamyśl(mit)oflnarodzinach”filozofii16.
Zdaniemantropologiibiologicznejniewiadomajestsprawa
owieleszersza(niżkwestiaflnarodzin”filozofii):niewiadomąjest
sprawauczłowieczeniaczłowieka.Niemamydośćmocnychśrod-
ków(materialno-faktycznychimetodologicznych),abyrozstrzy-
gnąćkwestięczłowieczeństwaludzkości,itozarównowaspekcie
16
Odsyłamdozbiorowejpracy:J.Strzałko,H.Henneberg,J.Piontek,Populacje
ludzkiejakosystemybiologiczne,Warszawa1980;pracyprezentującejdotychczaso-
wystanwiedzyantropologicznej.
23
