Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nychIudziałów’iIwyłączeń’.”4-otogłównawtymwzględzie
myślLévy-Brühla.TakwięcLévy-Brühl,poprzezpodkreślenie
różnicywmentalnościprymitywnej(tu:mitologicznej)imental-
nościczłowiekacywilizowanego(tu:mentalnościteoretycznej)
zachowujepodstawęmitologiczno-teoretycznegoprzełomu.
NatomiastO.M.Frejdenbergpodaje,żeczłowiekmitologiczny
znajduje-się-w-świecienasposóbkonkretno-obrazowy-wszyst-
kimjestdlaniegoto,cotuiterazfiwidziane”(tj.odbierane).Dla
człowiekazaśteoretycznegoświatem,domemstajesięwyabstra-
howany,uogólnionyiobcyterazprojektświatapierwotniefiwi-
dzianego”5.
Widzimy,żezarównoFrejdenberg,jakLévy-Brühlświadczą
tuzaistnieniemprzełomuwmentalnościludzkiej.
b)Drudzyznówprzełomowiprzeczą
AleotonaprzykładTylor,Frazer,Malinowski-jakzarazzoba-
czymy-takowemuprzeczą.Citrzejgłoszą,żementalnośćczło-
wiekadzikiegoniejestpozbawionażadnegozaspektów,również
tych,które-skądinąd,niekiedy-łączymytylkozmentalnością
ucywilizowaną.Malinowskimówi:flNiematakichludów,nawet
wśródnajbardziejprymitywnych,którenieposiadałybyreligii
imagii.Równocześnieniemawśródludówdzikichtakichras,
którenieposiadałybybądźtopodejścianaukowego,lubteżna-
uki,jakkolwiekobrakichczęstopomawiane.Wkażdejspo-
łecznościpierwotnej,jakstwierdzająwiarygodniikompetentni
obserwatorzy,istniejądwieostroodróżnianedziedziny,sakralna
iświecka,czyliinnymisłowy-dziedzinamagiiireligiiorazdzie-
dzinanauki.
(…)Wystarczychwilazastanowienia,bydojśćdoprzekona-
nia,żebyłobyniemożliwewynalezienieiutrwalenieżadnej,choć-
bynajbardziejprymitywnejsztukiczyrzemiosła,podobniejak
niemożliwajestjakakolwiekzorganizowanaformapolowania,
rybołówstwa,uprawylubposzukiwaniażywnościbezdokładnej
obserwacjiprocesówprzyrodyigłębokiegoprzekonaniaoichre-
4
Podajęwedług:B.Malinowski,Magia,naukaireligia,w:tenże,Szkicezteorii
kultury,Warszawa1958,s.399.
5
Patrz:O.M.Frejdenberg,Metafora,flPamiętnikLiteracki”LXXIV,1983,z.2,
s.321-348.Jesttoprzekładfragmentuksiążkiautorkiz1978rokupt.Mitiliteratura
Starożytności.
19