Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
nWduchuEwangeliimusimywspólnieopracowaćhistorięKościołówchrześcijań-
skich,znaczonąwielomadobrymidoświadczeniami,aletakżepodziałami,waśniami,
anawetkonfliktamizbrojnymi.Ludzkawina,niedostatekmiłościorazczęstenaduży-
waniewiaryiKościołówdlainteresówpolitycznychpoważniezaszkodziływiarygod-
nościchrześcijańskiegoświadectwa”1.
Powyższycytatstałsięniejakomottemtejpublikacji,Autorpragnąłukazaćdzieje
dwóchKościołówrzymskokatolickiegoiewangelickiegonaprzestrzenisześciustuleci
wpołudniowejczęścistarostwamrągowskiego.Głównynaciskpołożonyzostałnarolę
kulturowąobydwuKościołów,naichwspółegzystencjęhistoryczną.Książkajestteż
próbąodpowiedzinawciążaktualnepytanie:jakąrolęodegrałyiodgrywająwtejczę-
ścistarostwamrągowskiego,atakżewdziejachMazur,obaKościoły.Historia,czyli
dziejeczłowieka,sąbowiemtymnajszerszympomostem,jakiłączyludzkośćzdziejami
Zbawienia.
Wpołudniowejczęściprokuratoriiszestneńskiej,apóźniejstarostwa,głównym
ośrodkiemżyciaspołeczno-polityczno-religijnegobyłyNawiady,będącewsiąkościel-
ną.Najbliższeświątyniebyłyoddaloneodnichkilkanaście,czynawet-kilkadziesiąt
kilometrów.NapółnocodNawiad-najbliższaznajdowałasięwMrągowie,napołud-
niowy-zachód-wSzczytnie,anawschodzie,najbliższykościółbyłzlokalizowany
wPiszu,oddalonymodNawiadprawieoczterdzieścikilometrów.Takistanrzeczy
utrzymywałsiędopołowyXIXw.
Parafianawiadzkabyłapunktemcentralnym,skupiającymprzezkilkastulecidzia-
łalnośćpolityczną,religijną,edukacyjnąicharytatywnąnarzeczlokalnejspołeczności.
Zdokumentów,któreodnajdujemywarchiwach,dowiadujemysię,żecałakorespon-
dencjaadresowanabyłanaproboszczaNawiad,albonaparafię.Parafiastanowiławięc
najważniejszyośrodekżycia,aletakbyłowszędzie,wPrusachinietylko.
Wlatach1397-1945miejscowośćtanosiłanazwęAweyden.Dopiero1945r.przy-
niósłzmianęnazwymiejscowościnaNawiady.Ludnośćpolska,przybywającanate
terenyodwieluwieków,spolszczyłanazwęAweyden,używającróżnych,inaczej
1KartaEkumeniczna.WytycznedlawzrastającejwspółpracypomiędzyKościołamiwEuropie,
Warszawa2003,s.9.
