Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
CzęśćI-Okrespogańskiipoczątkichrześcijaństwa
iWyznaniewiary.Ci,którzysięmodlitwnienauczyli,bylikaranigrzywnąwwyso-
kości6szelągów.
Wpóźniejszychstatutachsynodalnychżądanopilniejszegouczęszczaniadoko-
ścioła,atakżezrozumieniazasadwiary.nZarządzamy,abyparafianiekażdegojęzyka
wniedzieleiświętawiernieuczęszczalidokościoła.Opieszalimająbyćupomniani
przezduchownego,ajeślisięniepoprawią,zostanąpozbawienikościelnegopogrze-
bu.Duchownipowinniswymwiernym,aszczególniePrusom,pokazaniupodpowia-
daćzambonywjęzykupruskimOjczenasz,PozdrowienieanielskieiWyznaniewiary
-zarównopojedynczesłowa,jakicałeustępy-abydokładnądeklamacjąwspoma-
gaćnieoświeconych.KtonieopanowałOjczenasz,WyznaniawiaryiPozdrowienia
anielskiego,czybyłbyonNiemcemczyPrusem,niemożeprzystępowaćdoKomunii
Świętej”.WbullipapieżMarcinVw1426r.podkreślał,że:nProboszczowie,mający
zaparafianNiemcówiPrusów,jeśliimśrodkipozwalają,majątrzymaćjednego
pruskiegowikarego,topowinniwtedysamilubzpomocąniemieckiegowikaregoznaj-
większąpilnościąipieczołowitościąnauczaćPrusówsłowaBożego.Jeślibyjednak
niebyłoanipruskiego,aniniemieckiegowikarego,toproboszczzobowiązanyjest
Niemcomosobiście,aPrusomprzypomocytłumacza,wyjaśnićEwangelię.Jeżelijed-
nakdlaNiemcówbyłobytouciążliwe,topowinienwygłaszaćkazaniekolejnoNiem-
comiPrusom-zakładając,żePrusowienierozumiejąjęzykaniemieckiego”77.
Zarządzeniatedotyczyłytakżewszystkichproboszczówwdiecezjiwarmińskiej,także
duchownychzNawiad.
Prusowiedosyćszybkoulegliasymilacji.Językpruskiznikłzużyciaprzykońcu
XVIIw.Zabytkówpiśmiennictwapruskiegozachowałosiębardzomało,m.in.,
zachowaneOjczenasz,którebrzmiałonastępująco:
Thawenusonkasthuasseandangon.
Swintintswirsttwaisemmens.
Pergeistwaislaeims.Twaisquaits
audasseisinnasemmeykeyaudangon.
Nusandeininangeittindaisnumonsschindeinam.
Bhaatwerpeisnoumansnusonauschautins
kaymasatwerpimaynusonauschantnikamans.
Bhanywedaismansenperbandan.
Sclaitisrankeismansassawargan.Amen78.
Choćzaginęłyjęzykinarodowośćpruska,pozostałystaropruskienazwymiejsco-
wości.Takżewparafiinawiadzkiejutrzymałosiękilkanazwostaropruskimźródło-
słowiejak:BabiętaczyMojtyny.
77Zob.J.Obłąk,Historiadiecezji,s.47.
78Tamże.
