Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Paradoksteoretyczny:grupaetosowakapitalizmukontrakapitalizm
9
Pytanieoduchakapitalizmuniejestrównoznacznezpytaniem,
jakijestijakibędziesamkapitalizm-toostatniewykracza,jakwol-
nosądzić,pozadziedzinęsocjologiiinaukiwogólności.Poszukując
ducha,któryprzenikawkapitalizmiegrupęwiodącą(nieprzezswoją
potęgęekonomicznączyliczebność,leczprzeztowłaśnie,żeprzenosi
systempostawiwartościorganizującychdziałaniegospodarcze),idzie-
mynadaldrogąwytyczonąprzezWebera-drogąwyjaśnieniarozumie-
jącego,któregoaspiracjeprognostycznesąstosunkowoskromne.
Wierzęzatem,żebadającgrupęetosową,możnapowiedziećcoś
ważnegookapitalizmiejakotakiminaodwrót.Stądczęsto,gdymy-
ślimykrytycznieokondycjikapitalizmuwewspółczesnymświecie
(wtymotrudnościachzjegospołecznąlegitymizacją,zwłaszcza
wjegoskrajnieliberalnejodmianie),poszukujemyprzyczynupadku
etosu.Rozglądamysięwięczaodpowiednikiemjakiegośteoretyczne-
goobrazupojęciowego(zob.Bal2002,rozdz.1,2)kapitalistycznej
grupyetosowej,anieznajdująctegoodpowiednikawdzisiejszych
społeczeństwach,kiwamygłowązpełnymrezygnacjizrozumieniem.
Niemajużprawdziwychkupców,niemarzemieślnikówskłonnych
godzinamiszukaćodpowiedniejskórynałatęwtorebceowartości
czystosentymentalnej,niemaciężkopracujących,rzetelnychpośred-
nikówłNiemaludzi,dlaktórychpracanawłasnyrachunekbyłaca-
łymświatem,prowadzenieinteresu-życiowąambicją,ahandlowa
rzetelność-sensemsłowahonor.ToniecytatzdziennikaIgnacego
Rzeckiego-tolekkotylkosparafrazowanepoglądyRichardaSennetta
(2006,s.13inast.).Podobieństwostylistyczneniejestjednakwżad-
nymrazieprzypadkowe.
Twierdzę,żenostalgiazakapitalizmemetosowymprzybiera
postaćDkonserwatywnejutopii”(Mannheim2008,s.268inast.).
Wprzeszłości-bliżejnieokreślonej-szukamyideału,któryodszedł
wniebyt,alewnaszymmyśleniuoświeciewspółczesnymwciążpełni
funkcjęideinormatywnej.Utopiakonserwatywnaszukawtradycji,
nawyku,trwaniuinajogólniejpojętymdziedzictwieminionychpoko-
leńtego,coprawdziwiecenne.Podkreślawagęlojalnościwzględem
własnychkorzeni,przynależnościdowspólnotytrwającejwczasie
orazszacunkudlawartościipraktyk-wszystkiegotego,cozpunktu
