Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Czymjestkonceptualizacja?
5
formularzykonceptualizacjiwywodząsięzarównozpsychologiiklinicz-
nejipsychopatologii,jakizbadańnadsnami.
Konceptualizacjaprzypadkutojednazumiejętności,którąwwielolet-
nimprocesiekształcenianabywająiposzerzająsłuchaczekażdegozpodejść
głównegonurtupsychoterapii:psychodynamicznego,systemowego,humani-
styczno-egzystencjalnegoipoznawczo-behawioralnego.Większośćmodalno-
ści,mimoróżnicteoretycznych,wyznaczasobiepodobnecelewbudowaniu
konceptualizacji,gdyżkażdakonceptualizacjapoleganaustaleniumożliwo-
ścipowiązaniapomiędzyobserwowalnymifaktamiastawianymihipotezami,
dotyczącymizarównomechanizmówpowstawania,jakipodtrzymywania
danegoproblemu.Podobieństwadotycząogólnejstrukturyformalnej,gdzie
wspólneelementyto:(1)symptomyiproblemy,(2)stresoryiwydarzenia
spustowe,(3)wydarzeniażycioweiczynnikipredysponującedostresu,
(4)mechanizm,któryłączywszystkiekategoriezesobąiwyjaśniaindywi-
dualneproblemy(Eellsiin.,1998).Okazujesięjednak,iżnawetprzypodobnej
strukturzekonceptualizacjiniemożliwejeststworzeniewspólnegoformula-
rzadlawszystkichpodejść,gdyżtowłaśniezałożeniateoretycznedotyczące
mechanizmówfunkcjonowaniaczłowieka,siłnimrządzących,rozwojuoso-
bowościorazsamjęzykwyjaśnianiadecydująostatecznieokształciekon-
ceptualizacji.Sformułowanieprzypadkumożeobejmowaćwnioskowanie
opredysponującychlubpoprzedzającychpodatnościachopartychnawcze-
snychtraumachzdzieciństwa,patogennejhistoriiuczeniasię,wpływach
biologicznychlubgenetycznych,wpływachspołeczno-kulturowych,aktual-
niedziałającychuwarunkowaniachwzmocnienialubźleprzystosowanych
schematachiprzekonaniachnatematsiebielubinnych.Charaktertejhipo-
tezymożebyćbardzoróżnywzależnościodtego,zjakiejteoriipsychoterapii
ipsychopatologiikorzystaklinicysta(Eells,1997/2007).
Wliteraturzeprzedmiotumożnaznaleźćszeregopracowańzwiązanych
zkonceptualizacjąnagruncieposzczególnychnurtów(McWilliams,2012;
Chrząstowski,2014;Kenofer,2015;Józefik,2016;Słysz,2017).Naszeopraco-
wanieskupiasięprzedewszystkimnaterapiipoznawczo-behawioralnej.
Tymniemniej,uznajączasadępluralizmupodejśćwpsychoterapiizawar-
tościową,aprezentowanewnichideezawzajemniesięinspirujące,także
wtokupolemicznychdyskusji,przedstawimywkolejnychpodrozdziałach
głównezasadybudowaniakonceptualizacjiwinnychnurtach.Dostrzeganie
podobieństworazróżnicułatwiświadome,aleikrytycznekorzystaniezist
-
niejącychdoświadczeńwypracowanychnatematkonceptualizacjiwróż-
nychmodalnościach.Tozkoleipozwolinalepszezrozumienie,czymjest
konceptualizacjastworzonanagruncieterapiipoznawczo-behawioralnej,
costanowizasadniczyprzedmiotnaszejksiążki.
