Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PonadtotakżemocątreściomawianegoArtykułu,nStany
Zjednoczoneporęczająkażdemustanowiwramachniniejszej
Unii,republikańskąformęrządów,zapewniająckażdemustanowi
obronęprzednajazdem,anażądanieciałaustawodawczegolub
(gdyniemożnazwołaćciałaustawodawczego)władzywykonaw-
czej-takżeprzedzamieszkamiwewnętrznymi”.Wtensposób
ustrojodawcapotwierdziłpełnągotowośćpaństwadoobronynie-
naruszalnychinteresówkażdegostanu,którymabyćautonomicz-
ny,aprzeztonietykalny.
Jednocześniezapewniającsuwerennośćutworzonymjużstanom
KonstytucjaUSAprzewidujemożliwośćjednoczeniasięjużistnieją-
cychstanów,cooczywistezkoniecznościąporozumieniasięwtym
zakresieichorganówustawodawczych,przedewszystkimodnośnie
doujednolicenianprzywilejówiswobód”obywatelimiejscowych
zamieszkującychnowopowstałyobszar.Stądzrozumiałejestwska-
zanie,żenawetKongresniemożepodjąćdecyzjiwsprawieutwo-
rzenialubpowstanianowychstanów,naobszarzektóregofunkcjo-
nujejużinnystan13.
Wykazującustawowozagwarantowaneprawodosamodzielnego
działaniaposzczególnychstanówwartozwrócićtakżeuwagęnatreść
XPoprawkidoKonstytucjiUSA
14.Jejmocąuznanouprawnienia
poszczególnychstanów,którychamerykańskaustawazasadniczanie
powierzyłaStanomZjednoczonymaniniewyłączyłazwłaściwości
poszczególnychstanów,poszczególnymstanombądźludowi15.Po-
wołaneunormowanianależytraktowaćjednoznaczniejakodomnie-
maniewłaściwościregulowaniaswoichsprawlokalnych(swojego
ustrojuorazswoichsprawzzakresuprawamaterialnegoiproceso-
13Zgodnieztreścią§3KonstytucjiUSA,nKongresmożedopuścićdoniniej-
szejUniinowestany,nigdyjednakniemogąbyćtworzonelubpowstawaćnowe
stanynaobszarze,którymwładajużinnystan.Niemożnabezzgodyciałustawo-
dawczychzainteresowanychstanóworazKongresuutworzyćstanuprzezpołączenie
dwulubwięcejstanówalboichczęści”.
14Uchwalona15grudnia1791roku.
15Szerzejpor.A.Pułło,KonstytucjaStanówZjednoczonychAmeryki,Wydaw-
nictwoSejmowe,Warszawa2002.
17
