Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wieleprzemianwpływającychnalosylekuwustrojuwmniejszymstopniuzależyodstężenia
substancjipodlegającejprocesowi.Procesyte(dyfuzjaułatwiona,transportaktywnyimetabolizm
enzymatyczny)mająbowiemcharakterpierwszegorzędu(n=1)tylkodlastężeńlekuznacząco
mniejszychodstężenianasycenia(zajęciemiejscwiązaniawnośnikulubenzymie),czyliwpocząt-
kowejlubkońcowejjegofazie.Osiągnięciestężenianasycenialubwiększegopowodujeuzyskanie
maksymalnejszybkościprocesu,którajestrównajegostałejszybkości,arównanie(2)mapostać:
dC
dt
=±k
(7)
Wtakimbowiemprocesien=0.
Gdyprzekształcimyrównanie(7)podobniejakdlaprocesówpierwszegorzędu,otrzymamypo
całkowaniu:
C=C
0±kt
(8)
Przekształcającrównanie(8)dlastężeńmalejących,otrzymamypostać:
k=
C
0–C
t
,zaśczast
0,5=
C
2k
0
(10)
Powyższewzorywskazują,żeprocesyzerowegorzęduprzebiegająwczasieliniowo,zestałąszybko-
ścią,np.:jeżelistężenielekuwynosiło10ug/l,at
0,5=1h,topoupływiegodzinystężeniezmniejszy
siędo5ug/l,aponastępnejgodziniewartośćstężeniabędziezbliżonado0.Zwiększeniestężenia
początkowegoC
po2h,aspadekstężeniado0poupływieokoło4h.
0,np.o100%do20ug/l,wydłużyproporcjonalniet
0,5istężenie10ug/l
(
C
2k
0
)
wystąpi
Przedstawionyopismatematycznypozwalanaanalizęposzczególnychetapówlosówleku(wchła-
nianie,dystrybucja,eliminacja)worganizmiewmodelujednokompartmentowym.Kompartment
jestczęściąustroju(narządy,tkanki),wktórejlekosiągatakiesamostężenie(ulegaidentycznej
dystrybucji).Częstomodelprzemianylekówwustrojumacharakterdwu-lubwielokompartmentowy,
cokomplikujeniecoopismatematycznyzachodzącychprocesów,którejednakmożnapodzielić
nafazyumożliwiającezastosowanierównańdlamodelujednokompartmentowego.
Farmakokinetykęwchłanianiacharakteryzują:szybkośćwchłanianiaorazwchłonięta
ilośćleku.
Podstawowymiparametramifarmakokinetycznymidystrybucjilekusąobjętośćiwspółczynnik
dystrybucji.
Każdylekjestrozmieszczonyworganizmiewcharakterystycznydlasiebiesposób,apozornąocenę
jegorozmieszczeniaumożliwiawyznaczenieobjętościdystrybucji.
ObjętośćdystrybucjiV
Djestwartościąteoretycznąicharakteryzujewprzybliżonysposób
rozmieszczenielekumiędzykrwiąatkankami.DlamodelujednokompartmentowegoV
Dmożna
wyznaczyćzilorazudawkilekupodanegodożylnie(D)istężenialekuwekrwibezpośrednio
popodaniu(C
0):
V
D=
C
D
0
.
(11)
Naprzykład:jeśliuosobyomasie50kg(któramaokoło5lkrwi)popodaniudawki5mgstężenie
lekuwekrwiwynosiło1mg/l,toV
D=5l,cowskazuje,żecałapodanadawkalekupozostaław5l
krążącejkrwi.JeślijednakwidentycznychwarunkachstężenielekuwekrwiC
0=0,1mg/l,toV
D=50l.
TakawartośćV
Dwskazuje,żelekprawdopodobnierozmieściłsięwtkankachrównomiernie,zaś
współczynnikdystrybucji,oznaczonyjakoΔ´=
MC
V
D
(MC–masaciała),wynosi1,czyliżestężenieleku
1.FARMAKOLOGIAOGÓLNA
15
