Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
piszącKometę,inspirowałsiębezpośredniowyciągiemzKazańsejmo-
wychSkargi,awięcopublikowanymwdobierokoszuZebrzydowskie-
goWzywaniemdopokuty.Zależnośćmiędzyobydwomatekstamijest
ewidentna,aczkolwiekBembusniejestnaśladowcąniewolniczym.Skar-
gabowiemnajpierwwyliczagrzechy,potemnawołujedopoprawyiry-
sujewizjęBożejzemsty,Bembusnatomiastnaodwrót,najpierwbudu-
jenastrójgrozy,potemwyliczaprzewiny,abynakońcunawoływaćdo
porzuceniagrzechów.Ogólnyschematkazania-przestrogijestwszakże
zbliżony.
Bezpośredniąjednakinspiracjądlategoobszernegokazaniapolitycz-
negostałasięnietwórczośćSkargi,aleprzelotkometyoznaczonejprzez
astronomówsymbolemC/1618W1,którawdniu6grudniaznalazła
siębardzobliskoZiemi,siejącprzerażeniewcałejEuropie.16Lśniłaona
naniebiewszczególnymczasieadwentu,podkreślającnastrójzłowróżb-
negooczekiwania.Kometatojestpogróżkazniebaopuściłaprasędru-
karskąwKrakowieniedługopojejpojawieniusię.Rok1618byłzresz-
tąszczególnyiprzyczyniłsiędowszczęciaprawdziwienaukowych
badańnadkometami-kometa,októrejpisałBembus,byłaostatnią
spośródażtrzechtegorokuobserwowanychnadEuropąorazpierw-
szą,którąobserwowanozapomocąnowoczesnychprzyrządówastro-
nomicznych.Zainspirowałateżdyskusjęnaukowąonaturzekomet.
Jejobserwacjepołożyłykrestradycyjnyminterpretacjomzjawiska.Dla
MateuszaBembusakomety-wtymkometagrudniowaz1618roku,
októrejpisze-byłyjeszczeczęściąmeteorologii,dlaniektórychjed-
nakuczonycheuropejskichjasnesięstałowówczas,żekometyprzyby-
wajązkosmosu.ZasługawtejmierzenależydoJanaBaptystyCysata
orazprzedewszystkimdoangielskiegoastronomaJohnaBainbridge>a,
któryzapomocąteleskopubadałkometęinspirującąBembusa.Zdecy-
dowanieodrzuciłontezęomożliwościoddziaływaniakometnaglob
ziemskiijegomieszkańców,swojeobserwacjeopisującwtraktacieAn
AstronomicallDescriptionoftheLateComet,wydanymwLondynie
wroku1619,awięctymsamym,wktórymwyszłaKometatojestpo-
gróżka.Natejdacieinaprzedmiocieopisupodobieństwasiękończą.
1668,Kraków1995;tenże,WizjapaństwaiKościoławkazaniachks.PiotraSkargi,
Kraków1994.
16Poprzedziłyjądwieinne-wsierpniu1618iwlistopadzietegożroku.Ten
ostatnifenomenjuż19listopada1618rokuuwiecznionoweFrankfurcienadMe-
nemnaspecjalniewybitychmonetach.Zainspirowanyprzelotem,uwieczniłją
wokolicznościowymprognostykuGothardArthusjako»Kometęwschodniąfl,
wroku1619wydanymwtymżFrankfurcie.Zob:cometography.com/orbits_17th.
html,2008-01-09.
9
