Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
istraciłzaufaniekróla.Wtymokresietakżeangażowałsięwwalkę
jezuitówzeszkolnictwemakademickim,przedewszystkimzAkade-
miąKrakowską.Portretpodstępnegoiskłonnegodointrygjezuity,
zawartywpowstałymwówczasGratisieJanaBrożkapokazuje,żenie
przebieranowtejwalcewśrodkach.Wroku1619ostateczniestracił
Bembusstanowiskokaznodzieikrólewskiego.Bezpośrednimpowodem
jegoupadkubyłwyjazdwpoprzednimrokudoRzymu,gdzie,wbrew
woliZygmunta,załatwiałsprawymonarchy.
Popowrociedokrajucałkowicieoddałsiępracyduszpasterskiej,
wtymkaznodziejstwu,atakżezająłsiępisarstwem.Razjeszczezaan-
gażowałsięwpolemikiwokółszkółjezuickichwKrakowie,któreroz-
gorzałynanowowpoczątkachlatdwudziestych.
Wkrótcezostałrektorempoznańskiegokolegiumjezuitów.9Wydał
wówczasKrótk!sprawęonowymcollegiumojcówSocietatisIesu(1625).
DotejsamejseriipublikacjinależyObronacollegiumkrakowskiegopa-
trumSocietatisIesu(1627),stanowiącaswoistykontrapunktdlaGratisa
JanaBrożka.SwoimipismamiprzyczyniłsięBembusdopogorszenia
położeniaAkademiiKrakowskiej.Miałkutemumożliwości,jakoosoba
wpływowa-prowincjał,apotemdoradcaprowincjałazakonujezuitów.10
Potemzaangażowałsięwwalkęzprzeciwnikamiuniibrzeskiej,uczest-
niczącmiędzyinnymiwsynodzieunickimzroku1629orazdoprowa-
dzającdouniiKościołaormiańskiegowPolscezkatolikami.Ztymi
wydarzeniamipowiązanebyłyjegodwadzieła-Wzywaniedojedności
katolickiejnaroduruskiegoorazOrmiańskienabożeństwo(Kraków1630).
Ztegoteżokresupochodzijednozjegociekawszychkazań-Wizerunk
szlachcicaprawegołwkazaniunapogrzebieAndrzejaBobole.Docenianą
współcześnieczęściądorobkuBembusajestjegowkładwrozwójfilozo-
fiijezuickiej,tajednakjestjużpozanaszymobszaremzainteresowania.11
Uschyłkużycia,jakwieluinnychzakonników,wycofałsięzżycia
publicznego,takżejegoaktywnośćpisarskazamarła.Osiadłwówczas
wklasztorzeświętejBarbarywKrakowie,wktóregopodziemiachzo-
stałpochowanywroku1645.12
EpizodlubelskiapowstanieKomety
MateuszBembusdwukrotniezawitałdoLublina.Porazpierwszy
znalazłsięwmieścienadBystrzycąwroku1598,tużpozakończeniu
19R.Darowski,MateuszBembus,[w:]FilozofiawszkołachjezuickichwPolsce
XVIw.,Kraków1994,s.331.
10S.Bednarski,dz.cyt.;R.Darowski,dz.cyt.;I.Teresińska,dz.cyt.
11Zob.R.Darowski,dz.cyt.,s.328-342.
12Tamże,s.332.
7
