Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Cumtacitavirgine.Westalki—kobiecość—religiawrepublikańskimRzymie
31
topamiętaćosamokrytycezłożonejprzezBeard,kiedystwierdziła,żeanycultural
modelthatfailstotakeaccountofRome’sseethingsophistication,itsmulti-ethnic,mul-
ti-culturalcosmopolitanself-reflexivity,mustbewrong62.
Chciałbymterazpowrócićdozaprezentowanejwpierwszejczęścitegotekstutezy
orównouprawnieniurytualnymkobiet.Kiedyzastanawiałemsięnadpozycjąkobiet
wreligiirzymskiejuderzyłymniedwiekwestie:jakgładkouczeniprzenosilipozycjępoli-
tycznąkobietnaichpozycjęrytualnąorazjakłatwostosowanowspółczesnerozumienie
kategoriiobywatelstwadlaopisurzeczywistościsprzedbezmaładwóchtysięcylat.Skoro
kobietyniemogływybierać,niebyłypełnoprawnymiobywatelkami,skoroniebyłynimi,
toniezajmowaływażnejpozycjiwpaństwie.Wtakimwięcukładzieichrolarytualnamu-
siałabyćograniczonadominimum,aewentualneprzywileje—pochodzićzmożliwie
najpóźniejszegohistorycznieokresu.PrzykłademtakiegomyśleniajesttezaMommsena
opóźnympochodzeniupewnychprzywilejówwestalek,opartanajednejwzmianceźró-
dłowejuKasjuszaDiona,wedługktóregoliktorzypoprzedzaliwestalkidopierowpóźniej-
szymokresie.LaureatNagrodyNoblauznałpoprostu,żekobietyniemogłybyćażtak
honorowanewepocekrólewskiejczywczesnorepublikańskiej.Odnoszęwrażenie,żeobo-
wiązującanaprzełomieXXiXXIwieku,aomówionaprzezemniewyżejtezaoambiwa-
lentnymcharakterzepłciowymwestalekjest—byćmoże—swegorodzajupostmommse-
nowskimmyśleniemdrebourmającymnacelu,zapewniepodświadome,zdyskredytowanie
rolireligijnejispołecznejkobiet.Byćmożewynikałototakżezespecyficznegoujęciahisto-
riikobiet,którazostaławłożonawwykluczającesięantynomiepubliczne—prywatne.
Skutkiembyłoprzypisywaniemężczyznomaktywnościwyłączniepublicznej,akobietom
wyłączniedomowej,prywatnej63.Stądteżproblemzwestalkami.Zdajemisię,żewłaśnie
dlategotakmocnopodkreślanoniezwykłąrolęwestalekwspołeczeństwierzymskim.
Oczywiściezwielupowodów,zktórychczęśćwymieniłemwyżej,pozycjawestalekbyła
zupełniewyjątkowa.Alezczegoonarzeczywiściewynikała?PrzecieżRzymianieuważali,że
pomyślnośćpaństwazależyodzgodnejwspółpracywszystkichtworzącychjestanówipłci.
Niedośćwtymkontekścieprzypominać,żeJowisz,najwyższebóstwoobywatelskie,był
uosabianyprzezparęmałżeńską,flamenaiflaminikę.Aktywnośćkultowamężczyznkore-
spondowałazczynnościamiwykonywanymiprzezkobiety64.Wprzypadkuwestalekta
korespondencjanabrałaspecjalnegoznaczenia.Kapłankite,kobiety,miałystatustakijak
triumfatorzy—razemdzieliliprawodopogrzebaniawmieścieoraznależelidogrupnaj-
wcześniejuhonorowanychposągamiwRzymie65.Niezależnieodnaszegouznania,kogo
lubcosymbolizowaływestalki66,toprzecieżichdziałalnośćwpisujesięwgeneralne
62M.BEARD:Re-reading…,s.177,przyp.26.
63M.VONTILBURG:Historiakobietczyhistoriagender?Poststrukturalneinspiracjewbadaniachnad
dziejamipłci.nHistoryka.StudiaMetodologiczne”2000,30,s.30.
64Por.S.A.TAKACS:VestalsVirgins…,s.25.
65J.RÜPKE:Religion…,s.75.
66I.KROPPENBERG:Law,Religion…,s.426.Autorkatwierdzi,żewestalkireprezentowałynlivingRo-
manRepublic”;H.N.PARKER:WhywereVestalsVirgins…,s.574.WedługHoltaParkera,westalkibyły
