Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
AndrzejGillmeister
opublikowaniaspotkałsięzostrą,dowcipnąiinteligentnąkrytyką,zktórąwystąpiła
samaBeard58.Wopublikowanymwpołowielat90.artykulestwierdza,żepodstawowy
błąd,któryzrobiłapodczaspierwszegopodejściadotematu,polegałnapotraktowaniu
kategoriiseksualnychigenderowych(pojawiasięjużtentermin)jakostałychkultu-
rowych,wedługktórychtakiepojęciajaknmęskie”,ndziewicze”czynmałżeńskie”są
namdanebezpośrednioidostępnebezwstępnych(izmiennych)założeń.Zarzuca
sobietakże,że,paradoksalnie,niewystarczającozwróciłauwagęnafakt,żereligiajest
kluczowymmiejscem,wktórymdefiniująsięgenderowerolecałegospołeczeństwa,
anietylkowybranych,wąskichgrup.Skupiłasięnadziwnejmieszaninieróżnychcech
płciowych,wyraźniewidocznychwpostaciwestalek,izapomniałaodnieśćichdoszer-
szegospołecznegokontekstukonstruowaniapłcikulturowejwRzymie.Innymisłowy,
problemembadawczymniejestnstatusseksualny”westalek,alenstatuskulturowy”
mężczyzn,kobiet,dziewicimatron.Nanieprecyzyjniesformułowanepytaniepadła
więcmylącaodpowiedź.Itymsposobemdziewiczekapłankistałysięparadągendero-
wychalbonawetqueerowych59dziwolągów,którełamałyzasady,albo—precyzyjniej
—byłypozanimi.Tymczasemwestalkimożnapotraktowaćzupełnieinaczej—one
niełamałyzasad,alejeustalały.Beardpowołujesięnaodrzucaneprzezczęśćnaukow-
ców,zwłaszczaprawników60,jakoliterackieiniemającenicwspólnegozrzeczywisto-
ścią,ćwiczeniadeklamatorskiestworzoneprzezSenekęStarszego,którybadałwnich
relacjępomiędzyczystościąanieczystościąkobiety.Rzymskiretorrozważałprzypadek
westalki,którazostałaporwanaprzezpiratówisprzedanadodomupublicznego.Zde-
sperowananiewiastazachowaładziewictwoprzekupującswoichklientów,agdyjeden
znichbyłzdecydowanydostaćto,pocoprzyszedł,zabiłago,zacozostałapostawiona
przedsądem.Trybunałjąuniewinniłiodesłałdorodzinnegokraju,gdziechciałapo-
wrócićdopełnieniaobowiązkówkapłańskich61.Senekarozważawszelakiezaiprzeciw
idochodzidowniosku,żeniemogłategozrobić,bozostałaskażonasamympobytem
wdomurozpustyimorderstwemczłowieka.Jakjużwspomniałem,tentekstodrzucili
prawnicyzcharakterystycznądlasiebietendencjądotraktowaniaprawajakosystemu
faktów,aniesystemukulturowego.Byłototymprostsze,żeanalizowaligogłównie
(oileniejedynie)wodniesieniudoprzestępstwaincestum,bezszerszejperspektywy.
OdwołującsięponowniedokategoriizdefiniowanychprzezBeard,wydajemisię,że
mamytutajdoczynieniawłaśniezustalaniem,negocjacjągranicpomiędzyczystością
inieczystością,aletakżepomiędzypudicaaimpudica,byprzywołaćinny,zasadniczy
dlatożsamościrzymskiejkobietytermin.Późniejszytekstbrytyjskiejuczonejniewy-
warłjużtakiegowpływunaustalaniepozycjispołecznejwestalekjakpierwszy,alewar-
58M.BEARD:Re-reading(Vestal)Virginity.W:WomeninAntiquity:NewAssessments.Eds.
R.HAWLEY,B.LEVICK.London1995,s.166—177.
59H.S.VERSNEL:InconsistenciesinGreekandRomanReligion.TransitionandReversalinMythand
Ritual.TomeII.Leiden1990,s.269:therewassomethingqueerabouttheVirginesVestales.
60J.MISZTAL-KONECKA:Incestum…,s.250—252.
61SEN.MAIOR:Contr.,1,2.
