Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
związanesąznimwynikipozytywne.Każdedziałanieskutecznejestzatemefek-
tywne,efektywnenatomiastniemusibyćskuteczne.
Winterpretacjiskutecznościiefektywnościniesąuwzględnianekoszty
osiągnięciacelu.Stanowiąoneistotnezagadnienieekonomiczności,będącej
drugimpodstawowymwaloremsprawnegodziałania.Miarąekonomicznościjest
relacjawynikówużytecznychdokosztów,będącawielkościąniewymiarową.
Wprzypadku,gdyrelacjatajestwiększaodjedności,działaniejestekonomicz-
ne,gdyjestonamniejsza-działaniejestnieekonomiczne,jeżelinatomiast
otrzymanawartośćrównasięjedności-działaniejestobojętnezewzględuna
ekonomiczność.Działaniejestwięctymbardziejekonomiczne,imbardziejko-
rzystnajestrelacjauzyskanychwynikówdoponiesionychkosztów.
Ekonomicznośćwystępujewpostaciwydajnościluboszczędności.Wydaj-
nośćoznaczaosiąganienajlepszegowynikuprzyokreślonychnakładach,nato-
miastoszczędnośćtoosiąganiezamierzonegowynikuprzywykorzystaniunaj-
niższychnakładów.Wydajnośćjesttozatemekonomicznośćrozpatrywanaze
względunauzyskanewyniki,natomiastoszczędność-ekonomicznośćrozpa-
trywanazewzględunakoszty
8.Istotnajestprzytymwartośćuzyskiwanych
efektówiponoszonychnakładówustalanawedługprzyjętegokryterium.Oba
pojęciamożnawięcrozpatrywaćwwąskimaspekcie,gdytaknakłady,jakiefek-
typodlegająpomiarowiprzywykorzystaniuśrodkówfinansowych,lubszerzej-
przezpryzmatwszelkichzasobówiosiągnięć,awięcitakich,którychniemożna
wyrazićwpostacipieniężnej(uwzględniającychnp.czas,energię,technologię,
wartośćosobistąiin.)
9.Wzrostekonomicznościmożnazatemosiągnąćwdwo-
jakisposób:albowwynikuzmniejszeniakosztów(wzmożeniaoszczędności),
działaniaudatnegoosiąganesą,opróczcelugłównego,celedodatkowe.Wkontekścieprzeprowadza-
nychrozważańuzasadnionejestzatemzaakcentowaniezagadnieniaefektywnościorazwskazaniena
różnicemiędzyefektywnościąaudatnością.
8Ekonomicznośćprzedstawićmożnawpostacirelacji:W/K,gdzieWtowynik,aK-koszty
(rozumianewszerokimkontekście).Działanieekonomicznecechujezatemnierówność:W/K>1,
zaśwprzypadkudziałanianieekonomicznegoprzyjmujeonapostać:W/K<1.Wydajnośćnato-
miastprzedstawićmożnajakorelację:W→max/K=const,zaśoszczędność:W=const/K→min.
Działanienieoszczędnecechujewięcprzewagakosztównadosiągniętymikorzyściami.Jeżeli
natomiastwwynikupodjętegodziałaniacelniezostałzrealizowanywjakimkolwiekstopniu,
wówczasdziałanienieoszczędnejestrównieżnieefektywne.
9O.Langewprowadziłzasadęgospodarności(lubgospodarczości),nazywanąrównieżzasa-
dąracjonalnegogospodarowania,którejstosowanieumożliwiamaksymalizacjęzyskuwprzedsię-
biorstwiewwarunkachkwantyfikacjiceluiśrodkówdziałania.Oznaczaonadążenie,przyokre-
ślonymnakładzieśrodków,donajwyższegostopniarealizacjicelu(zasadanajwiększegoefektu
lubzasadanajwiększejwydajności),bądźteżosiągnięciaokreślonegostopniarealizacjiceluprzy
minimalnychnakładach(zasadanajmniejszegonakładuśrodkówlubzasadaoszczędnościśrod-
ków).Wprawdzieobawariantyumożliwiająosiągnięcietegosamegorezultatu,jednakstosowanie
łączniewskazanychrozwiązańprowadzidosprzeczności[Lange,1978,s.147-148].
14
