Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
CzęśćII.Świadomośćjęzykowa
szkołę,tomożemówićtak,jaksięnależy,alektoniemaszkoły...).Płynna
jestjednakgranicamiędzyśrodkamizaakceptowanymiprzeznormę
realnąarozpowszechnionymiwzwyczajuwykolejeniami.Granicę
tęmożnabyustalać,nawiązującdoKlemensiewiczowskiegorozumie-
niauzusuibiorączapodstawęzachowaniajęzykoweludziwykształco-
nych(mającychszkołę).
Możesięzdarzyć,żeczasamiludziewykształceni,którzyznająza-
sadęnegującądanyelementjęzykowy,właśnietenelementakceptują
isięnimposługują,wtensposóbnormarealnasankcjonujeniejakoto,
codostatecznierozpowszechnione.
Wtowarzystwietosięstaramymówićdobrze,ładnie,alewdomutotakbardziej
popularnie.Wiem,żesięmówi„rożen”,alewszyscymówią„rożno”.Jateżtak
powiem,noalebymnienapisała...tonormalne,każdychcesiępokazaćodtej
dobrejstrony.
Możnabywobectegomówićorozbieżnościmiędzywzorcami
uznawanymiarealizowanymi.ZgodniezustaleniamiDanutyButtler
normaskodyfikowanaprzejawiasięprzedewszystkimwjęzykupisa-
nym,dotyczyzaśpolszczyznyoficjalnej.Normarealnanatomiastzwią-
zanajestgłówniezjęzykiemmówionymiodzwierciedlaodmianęobie-
gową(potoczną?).Normarealna–wprzeciwieństwiedowzorcowej
–macharaktersynchroniczny.Nieobejmujezjawiskprzestarzałych
irzadkich.Cechująjąsilnetendencjeteleologiczne.Wodróżnieniu
odnormywzorcowejcharakteryzujesiędążeniemdoekonomii,rzad-
szesątunatomiastprzejawydążeniadoprecyzji.Jestbardziejinwa-
riantnaodskodyfikowanej–częściejpodtrzymującejoboczności,prze-
jawiająsięwniejteżsilniejszetendencjepolonizacyjne:
Wiepan,mypowinniśmywydaćwojnętymwszystkimobcymnapisom.
Niedysponujędostatecznymmateriałem,żebystwierdzić,czy
realnanormazielonogórzanobejmujejużformęszłem(iodniejpochodne).
Charakterystycznejestjednakpytaniesłuchacza:
Dlaczegojaniemogęmówić„poszłem”i„wyszłem”amojażonaicórkatakmówią?
Przejawiasięwnimświadomośćserii:szłam-poszłam,szłyśmy
-poszłyśmy,szliśmy-poszliśmy,wktórejsięniemieszcząkonstrukcje
