Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
V.Ryzykozwiązanezuczeniemsięprzezobserwację
osobyzamiastdostarczaćimwyjaśnień.Wkulturach,wktórychdzieciuczest-
nicząwdziałaniachstarszychwykonującychswojeobowiązki,jakwychowywa-
niedzieciczyhodowlazwierząt,matosens.Natomiastwzachodnimsystemie
kształcenia,gdziedziecioddzielaneoddziałańdorosłych,ucząsięnazaję-
ciachskupionychnanich,dziękinauczaniuwerbalnemuizadawaniupytań.Żeby
zmienićkontekstnauczaniaipromowaćuczeniesięprzezobserwację,warto
uczynićtenrodzajuczeniasięnormąspołeczną(zob.rozdz.24):zamiastzawsze
oczekiwaćwyjaśnień,uczącysięzdająsobiesprawę,żepowinniczasamiuczyć
sięprzezcichąobserwacjęinnych.
V.Ryzykozwiązanezuczeniemsię
przezobserwację
Istniejądwapodstawowezagrożeniazwiązanezuczeniemsięprzezob-
serwację:żeludzienienaucząsiętego,czegochcesz,bysięnauczylioraz
żenaucząsiętego,czegowedługciebiezdecydowanieumiećniepowinni.
Ludziemogąniewiedzieć,któreelementyzłożonychzachowańpodsta-
woweimogąprzeoczyćteofundamentalnymznaczeniu.Jesttoszczególnie
częstewtedy,gdyludzienierozumiejąceluczyzasadnościmodelowanego
zachowania.Posłużmysięprzykłademsynajednegozautorówtejpublikacji.
Dzieckozobaczyło,jakrodzicekorzystajązkuchennychrękawiciteżchciałoich
użyć.Nierozumiałojednakceluczyteżważnejcharakterystykiobserwowanych
zachowań.Kiedypodczaszabawynaśladowało(właściwie)działania,trzyma-
jączabawkowygarnekprzezrękawicę,jednocześniegołąrękąpodtrzymywało
garnekodspodu,żebybyłomuwygodniejgonieść.
Ludziemogąteżnauczyćsięniepożądanychzachowańipostaw,które
obserwująwswoimotoczeniu.Wklasycznejseriibadańzudziałemprzed-
szkolakówBandura,RossiRoss(1961)sprawdzali,czegodzieciucząsię,
obserwującagresywnezachowaniadorosłych.Wjednymzbadańgrupa
przedszkolakówwidziałaagresywnezachowaniadorosłegowobeclalkiBobo.
Drugagrupadzieciobserwowała,jakdorosłyspokojnieukładałzabawki,alal-
kaBobostałaobok.Później,wceluwywołaniauczuciafrustracjiudziecizobu
grup,eksperymentatordałimzabawki,którenastępnieodebrał,wyjaśniając,
żeprzeznaczonedlainnychdzieci.Następniedzieciweszłydopokoju
37