Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
muzułmańskiapojedynkiemsiłreformacjiikontrreformacjina
StarymKontynencie.TakjakwewczesnonowoczesnejEuropie,
konformizmreligijnyużywanyjestdokonsolidacjiwładzypań-
stwa.WIranieduchowieństwoszyickiesprawujewładzębezpo-
średnio.WArabiiSaudyjskiejwahabizm-nurtodługiejhistorii
wrogościwobecszyizmu-pełnifunkcjęideologiipaństwowej.
Jakzauważyłowielukomentatorów,Daesz(czyteżISIS),pod
przywództwemsamozwańczegokalifaAbuBakraal-Baghda-
diego-wrazzeswoimzamiłowaniemdopublicznychdekapita-
cjiirzeziludnościuważanejzawrogąlubniewierną,zeswoim
mizoginizmemiprzywróceniemniewolnictwa-podejrzanie
przypominakulturęsaudyjską,włoniektórejsięzrodził.Za-
sadniczaróżnicamiędzyISISasaudyjskimwahabizmempolega
jednaknatym,iżpośródchaosupanującegowSyriiiIrakugru-
pytakiejakDaeszczyDżabhatan-Nusraniesąobjętekontrolą
zestronymodernizatorskiego,opartegonadekretachsystemu,
któryfunkcjonujeobecnienawetwArabiiSaudyjskiej.WEuro-
piereformacjaikontrreformacjadoprowadziłydowzrostuwła-
dzypaństw,takprotestanckich,jakikatolickich,ułatwiającim
transformacjęodzlepkuterytoriówdynastycznychzależnychod
magnatówizgromadzeńprzedstawicielskich(wwolnychmia-
stach)doscentralizowanychmonarchii.Jakkolwiekpluralizm
religijnyzdołałgdzieniegdziezwyciężyć(chociażbywRzeczpo-
spolitejObojgaNarodówdoXVIIwiekuwłącznie),wpozostałej
częściEuropytolerancjaulegałaosłabieniu,władcywnarzuce-
niukonformizmureligijnegowidzielibowiemdrogędoosią-
gnięciaabsolutnegoposłuszeństwapoddanych.Zdarzałosięteż,
żepewnegrupywykształcałykonkretnątożsamośćreligijnąjako
środekoporuwobecobcychrządów.Podobnynacisknakonfor-
mizmreligijny-wspomaganyprzezsaudyjsko-irańskąrywali-
zacjęipolitykęuzależnionychodropynaftowejzachodnichrzą-
dów-widaćwewspółczesnymświecieislamu,jakożepaństwo
narodowe(postimperialnyimplant,obcytradycyjnemuplurali-
zmowiopartemunazasadzieDżyjipozwólżyćinnym”)usiłu-
jenarzucićspołeczeństwubiurokratyczno-militarnąkontrolę.
Biorączaśpoduwagęfakt,żerywalizacjęregionalnąwzmaga
14
Islam
