Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sunnickąArabiąSaudyjskąazdominowanymprzezszyitówIra-
nem)-konfliktów,które,podobniejakspórizraelsko-palestyń-
ski,wciążniedoczekałysięrozwiązania.Jakkolwiekkwestiete
codozasadygodząwszerszyporządekmiędzynarodowy,retory-
kareligijna-niemówiącoaktywizmiereligijnym-przyczynia
sięrównieżdonarastaniapodziałówwobrębiesamegoislamu.
Tłotegoprocesuzostałopokrótceprzedstawionewrozdziale3
niniejszejksiążki,jednakodczasujejpowstaniawzajemneani-
mozjeuległydramatycznemuwzrostowi.
Istotnączęściąproblemujest,moimzdaniem,problemkon-
solidacjipaństwa.Wwielumiejscach,aszczególniewświe-
ciearabsko-muzułmańskim,współczesnepaństwonarodowe
–zgranicamiwyznaczonymiprzezEuropejczykówipopar-
tymiprzezmiędzynarodoweinstytucje–ustanowionede-
cyzjązachodnichrządówpoupadkuimperiumosmańskiego
w1918roku,niedotrzymałoobietnicylepszegożyciazłożonej
swymobywatelom.Szczególniepoważnieproblemtenrysujesię
wtzw.państwachrentierskich,ogospodarkachnapędzanych
eksportemwęglowodorów:fundamentalnaumowaspołeczna,
przyznającaobywatelomprawodowyboruswychrządówwza-
mianzapłaceniepodatków,jesttamjedyniemrzonką.Państwo
kupujesobiepoparciehojnądystrybucjąwpływówzesprzedaży
gazuziemnegoiropynaftowej,przyzwalającprzytymnaist-
nieniegroteskowejwręczdysproporcjimajątkowejmiędzyprzy-
wódcamiplemiennymi,roszczącymisobieprawododochodów
zwydobyciakopalin,aarmiącudzoziemskiejsiłyroboczej,po-
zbawionejdostępudopraw,jakimiciesząsięobywatele,izkata-
logiemdostępnychzawodówograniczonymdopracmanualnych
ibudowlanych.PozarozdawnictwembogactwKrólestwoArabii
SaudyjskiejipaństwaZatokibudująswąlegitymizacjęwopar-
ciuorolęobrońcówislamu,cowpraktyceoznaczauprzywilejo-
wywaniesunnickiejwiększościwzględemszyickichrywali.We
wczesnonowożytnejEuropiewładzepaństwarównieżpodkre-
ślaływłasnyautorytetkosztemróżnorodnościreligijnej,pomi-
mooczywistychróżnicmożnazatemdostrzecwyraźneanalogie
międzyrozłamemwyznaniowymnękającymwspółczesnyświat
Przedmowadowydaniapolskiego
13
