Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Idealizacjawekonomii.Zmianaperspektywyontologicznejapłodnośćheurystyczna
21
zachowaniepoprawnościmetodologicznejwymaganejwpracyprzyczynkar-
skiej,azatemwpraktycznymprzygotowywaniupracnaukowych-równieżtych
rygorystycznych,związanychzawansemzawodowym.
Nurtyheterodoksyjnesązkoleiwykładanenawyższychstopniachwtajem-
niczeniai-wujęciuFlecka-woddzielnychlubwyspecjalizowanychkolekty-
wachmyślowych.Przekładająctonainnąnomenklaturę,naprzykładFloriana
Znanieckiego(1984,s.371-442),którajestzdecydowaniebardziejintuicyjna,
możnastwierdzić,żewgranicachogólnejnaukitworząsięszkoły,wktórych
ramachokreśleninaukowcyzajmująkonkretnąpozycjęirolęspołeczną.Zkolei
relacjemiędzyposzczególnymiszkołamimogąmiećcharakterkonkurencyjny
lubnawetwrogi.
Dlaprzykładukonkretyzacjainstytucjonalnaidealizacjiracjonalnościde-
cyzjibędziewskazywaćnausunięciezałożeńidealizacyjnychdotyczących
podłożazachowańludzkich.Jesttootyledobryprzykład,żechociażbywno-
wejekonomiiinstytucjonalnejsilnieakcentujesięzałożeniabehawioralne.
Pierwszezałożeniebehawioralneodnosisięwłaśniedosamejracjonalności
(Williamson,1998,s.58-61).Wnurcienowejekonomiiinstytucjonalnej
przyjęłosię,zaOliveremE.Williamsonem,wprowadzaćuszczegółowienie
naturyludzkiej.Jednakzpunktuwidzeniametodyidealizacjiistopniowej
konkretyzacjijesttoraczejusuwaniezałożeńidealizacyjnych.Ograniczo-
naracjonalnośćjestzatemkonsekwencjąusunięciazałożeńidealizacyjnych
dotyczącychbrakukosztówtransakcyjnych,brakuoddziaływaniainstytucji
naczłowiekaorazkoniecznościdoskonałejmaksymalizacji.Owoprzejście
międzydoskonałą,rzeczowąhiperracjonalnościąaograniczonąracjonalno-
ściąwynikazusunięcianiejednegozałożeniaidealizacyjnego,leczszeregu
założeń,zgodniezprzyjętąperspektywąontologiczną.Należyzauważyć,że
mimouzyskaniaefektuograniczonejracjonalnościwnowejekonomiiinsty-
tucjonalnejwciążracjonalnośćmazasadniczeznaczeniewpodejmowaniu
decyzjiludzkich.Popierwsze,dowodzitegonieodrzucaniemaksymaliza-
cji,leczpodporządkowaniejejinstytucjom.Podrugie,Williamson(1998,
s.59)przywołujezaHerbertemA.Simonem,żeludziesąintencjonalniera-
cjonalni,ajedyniepozornienieracjonalnilubirracjonalni.Takafaktualiza-
cjawdalszymciągujestformąidealizacyjną(choćnainnympoziomieniż
pierwotnie),gdyżeliminujewszelkieprzejawyaberracji,któremogąwynikać
naprzykładzaktualnegostanuprocesówchemicznychwmózgudecydenta,
stanówemocjonalnychczyindywidualnychzdolnościkognitywnych.Nanaj-
niższympoziomieidealizacji,azatemnapoziomiepełnejfaktualizacjiczy
też-inaczej-konkretyzacji,występowaćbędąbardzoszczegółoweczynniki,
jakchociażbypoziomserotoninywmózgu,która,jakdowodząpsychofarma-
kolodzy,wyraźniewpływanaludzkiedecyzje(por.Kramer,1995,s.25-26,
80-101).Taksubtelneróżnicemogąprowadzićdobardzokonkretnychróżnic
