Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Idealizacjawekonomii.Zmianaperspektywyontologicznejapłodnośćheurystyczna
17
Innezałożeniawchodzącewskładperspektywyontologicznejmogąjużbyć
bardziejszczegółoweizróżnicowane.Wydajesiętonaturalnymnastępstwem
debatyrelatywistównauki,którychpoglądydobrzereprezentująThomasS.
Kuhn(2009)czyLudwikFleck(1986).Zgodniezrelatywistycznąkoncepcjąna-
ukito,czymjestnauka,zależywdużejmierzeodczynnikówsocjologicznych,
nawetjeżeliistniejąracjonalneprzesłankidozmianwpodstawowychzałoże-
niachstanowiącychfundamentkonstruktówteoretycznych.
Perspektywaontologicznamożezatembyćróżnaiprowadzidoróżnych
czynnikównaczelnych.Wydajesiętozewszechmiarzgodnezpraktykąpanu-
jącąwnauce,szczególniejeżeliweźmiesiępoduwagęfakt,żetensammateriał
badawczyjestprzedmiotemwięcejniżjednejnaukispołecznej(Bauman,1996,
s.9-15).Innyzatemmożebyćczynniknaczelnywsocjologii,innywpsycho-
logii,ajeszczeinnywekonomii.Nieulegarównieżwątpliwości,żeprzyjmo-
wanieperspektywyontologicznejjestwdużejmierzewyboremmetodologicz-
nym.Oilepostulatmaterialistycznyjestzgrunturzeczywłaściwydlanauki
jakotakiej,otyleujmowanieekonomiiprzezpryzmatpodmiotudziałańekono-
micznychjestrodzajemwyboru.Wtakimujęciuekonomiajestnaukąspołeczną,
gdyżodwołujesiędoświadomychludzkichwyborów.Nienależynatomiastdo
naukhumanistycznych,gdyżnieodwołujesiędoświadomychwytworówludz-
kiegoumysłu.
2.Czynniknaczelnywekonomiiwprzyjętejperspektywie
ontologicznej
Ekonomia,podobniejakkażdainnanauka,przechodziłamodyfikacjęswojego
paradygmatu.Niezależnieodtego,czyzgodzimysięzestanowiskiemKuhna
(2009,s.20-21,165-166),żezmianyparadygmatunastępująrewolucyjnie,czy
teżpoprzemystanowiskoStephenaToulmina(1972,s.vii-viii),żenaukarozwija
sięewolucyjnie,niemożemybagatelizowaćfaktu,żewewspółczesnejmyśli
ekonomicznejdokonałysięgłębokieprzemiany.Wykształceniesięgłównego
nurtumożnauznaćzakwintesencjęformułowaniasięwmiaręspójnego(naile
jesttomożliwewnaukachspołecznych)paradygmatu.IchociażKuhn(2009,
s.39)podawałwwątpliwośćto,czynaukispołecznewykształciłyswójjedno-
lityparadygmat,aGeorgeRitzer(1975,s.158)skłaniałsięraczejkukoncepcji
multiparadygmatycznościwnaukachspołecznych,tojednakwekonomiigłów-
negonurtumożnasiędoszukaćwspólnejdlaekonomiiperspektywyontologicz-
nej.Wzasadzieuwidaczniasięonajużwsamejdefinicjiekonomiiwprowa-
dzonejprzezLionelaRobbinsa(1932,s.15).Zgodnieztądefinicjąekonomia
tonaukabadającazachowanialudzkie,któresąrozumianejakorelacjamiędzy
celamiarzadkimizasobamimającymialternatywnezastosowania.Napodstawie
