Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Idealizacjawekonomii.Zmianaperspektywyontologicznejapłodnośćheurystyczna
19
rzadkospotykany,leczjesttopostaćcałkowicienierealnaitymsamymbezuży-
tecznazpraktycznegopunktuwidzenia.
3.Konkretyzacjajakoprzykładpłodnościheurystycznej
Filozofowieihistorycynaukiuczą,żenaukanierozwijasięwoderwaniuod
miejscaiczasu.Istniejepewienciągprzyczynowo-skutkowy,któryprowadzi
doaktualnegostanuwiedzyirozwojunauki.Naukabardzoczęstoodpowiada
nazapotrzebowanie,jakiewdanymczasiezgłaszaspołeczeństwo.Szczególnie
dobrzejesttowidocznewprzypadkunaukspołecznych.Podtymwzględem,
wzasadzieniezależnieodpodejściadorozwojunauki,badaczesązgodni.Czy
bierzesiępoduwagęrozważaniaKuhna(2009)natematrewolucjinaukowej,
czyteżKarlaPoppera(2002)dotyczącelogikiodkrycianaukowego,tostanna-
ukijestprocesemhistorycznym,wtymprocesieosadzonym.Podobniezresztą
sprawępostrzegaliImreLakatos(1978)orazLudwikFleck(1986).Przyczym
Fleck(1986,s.50)sformułowałpojęcieliniimyślowych,któredobrzeobrazuje
zmianywdanychparadygmatach-niezależnie,czynadrodzerewolucji,fal-
syfikacji,czyewolucji.Historycznebadanierozwojudanejdziedzinydajewięc
pewienobrazzmian,jakiewniejnastąpiły,iwyjaśniasensgnoseologicznypa-
radygmatuwrozumieniuAlinyMotyckiej(1980,s.37).Sensgnoseologiczny
paradygmatu,oboksensusocjologicznegoimetodologicznego,jestzwiąza-
nyzformowaniemsięparadygmatuinastępniejegoupowszechnianiemsię.
Wsensiegnoseologicznymparadygmatuzawartajestzatemjegogenezaidro-
ga,jakąmusiprzebyć,byzaistniećwstrukturzenauki(Czetwertyński,2019,
s.168-169).
Problematykarozwojunaukiskonfrontowanazmetodąidealizacjiistop-
niowejkonkretyzacjiukazuje,żenapoziomieteoriiparadygmatycznych-
azatemteoriideterminującychdanyparadygmat-zmianieulegaperspekty-
waontologiczna.Momentzmianyperspektywyontologicznejniejestściśle
określony,szczególniewprzypadkunaukspołecznych.Wefekcieheterodok-
sjaekonomicznamożesięopieraćnaidealizacjiwykształconejwgłównym
nurcie.Oczywiściejesttojednazmożliwości.Zmianaperspektywyontolo-
gicznejibudowaniecałkowicienowejidealizacjiteoriiparadygmatycznejto
jednamożliwość,aopieraniesięnawcześniejszejidealizacjiimodyfikacje
perspektywyontologicznej,wceluosiągnięciainnej,nowejkonkretyzacji-to
drugamożliwość.
Budowaniecałkowicienowychkonstruktówteoretycznychzpewnością
jestmożliwe,leczczęściejkorzystasięzwcześniejszychosiągnięćnaukiiich
ewentualnejmodyfikacjilubjawnejkrytyki.Lecznawetkrytykaoznaczaod-
wołaniesiędojużistniejącychsystemówteoretycznych.Zatemheterodoksja
