Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
(7)Tonalnośćrozumianajestrównieżjakoteoretycznaabstrakcjaracjo-
nalnegoiniezależnegoporządkuzjawiskmuzycznych-fl[…]jakoplatońska
formalubpredyskursywnaistotamuzyki,którawypełniamuzykęzrozu-
miałymznaczeniem,egzystującymprzedkonkretyzacjąwmuzyce,dzięki
czemumożebyćrozpatrywanapozafaktycznymkontekstemmuzycz-
nym”16(Hyer,2001,s.583).Ztejperspektywymożnamyślećoporządku
tonalnymjakoozjawisku,które,podobniedodziełamuzycznego(Kivy,
1987,s.248;por.teżFisher,1991,s.129),jestnietyletworzone,coodkry-
wane.
(8)Wniecoinnym,choćzbliżonymsensieodróżniaDahlhauspojęcie
tonalnościjakoarystotelesowskiejformyodzawartejwzapisienutowym
materiałowejstrukturytonalnejprzebiegumuzycznego(Dahlhaus,1991,
s.52).DlaDahlhausatonalnośćwrozumieniuarystotelesowskiejformyjest
ukrytymelementemleżącymupodstawkażdejstrukturytonalnej(Dahl-
haus,1991).Różnicapomiędzytymidwomaujęciamipolega,jaksięwydaje,
jedynienatym,iżtonalnośćjakoformaplatońskajestuzależnionaod
flwiecznejideitonalności”istniejącejwplatońskimświecieidei,podczasgdy
tonalnośćjakoformaarystotelesowskastanowizasadębytu,działającąrów-
nieżwrzeczywistościmuzycznej17.Wobuprzypadkachmamyjednakdo
czynieniazpewnąabstrakcją-zjawiskiemoderwanymodrzeczywistych
zjawiskzachodzącychwczasiepodczaskonkretyzacjidziełamuzycznego.
Oilejednakwprzypadkurozumieniaplatońskiegozjawiskatonalnesąod-
krywane,otyletonalnośćjakoarystotelesowskaformajestczymś,cozostaje
wykorzystanewprocesiekreacjimuzycznej.Wpodobnysposóbwyrażasię
otonalnościAnderson,kiedypodkreśla,żewłasnościtonalneutworumu-
zycznegosąwłasnościaminormatywnymiwtakimsensie,wjakimjestwła-
snośćbyciaczerwonym(1985,s.45).Andersonzauważajednak,żewłasno-
ścitonalneprzestająbyćnormatywnymi,gdydźwiękipozbawionezostają
kontekstumuzycznego(s.46).Fakttenuniemożliwiatraktowanieowych
własnościtonalnychwkategoriachplatońskich.
(9)Pojęcietonalnościodnosisięteżczęstodozjawiskaorganizującego
realnieistniejącywkonkretnymdzielemuzycznymporządekformalnymu-
zyki.Wtymsensiestajesięonaflorganicznymwarunkiemformymuzycz-
nej”18(Thomson,1999,s.26),wktórejporządektonacjikształtujeprzebieg
___
___
___
___
___
_
16fl[…]asaPlatonicformorprediscursivemusicalessencethatsuffusesmusicwith
intelligiblesense,whichexistsbeforeitsconcreteembodimentinmusic,andcanthusbe
theorizedanddiscussedapartfromactualmusicalcontexts”(Hyer,2002,s.583).
17Wtymsensietonalnośćjakoformaodróżniasięodmaterii-substancjidźwiękowej.
18Oczywiścierelacjetonalnepomiędzyczęściamiutworumuzycznegoniesąjedynym
elementemorganicznejkonstytucjidziełamuzycznego.Obokrelacjitonalnychelementem
22
