Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I
INSTRUMENTYPOLITYKIZAGRANICZNEJ
Politykazagranicznajesttączęściądziałalnościpaństwa,którazostałanajwcześniej
wyodrębnionazcałości,jakąjestpolitykapaństwowa.Jakoobszardziałańrządu,poli-
tykazagranicznaposiadawielecechcharakterystycznychdlakażdegorodzajupolityki
publicznej1.Wtrakciedotychczasowychbadańistudiównadstosunkamimiędzynaro-
dowymipowstałowieledefinicjimającychnacelujaknajlepszeprzedstawienieistoty
pojęciapolitykazagraniczna.HansJ.Morgenthau–jedenzgłównychprzedstawicieli
nurturealistycznegowbadaniachnadstosunkamimiędzynarodowymi–opisujepolity-
kęzagranicznąjakoswegorodzajukontinuum,któremapoczątekwchwilipowstania
państwaikończysięwrazzkońcemjegoistnienia2.JoannaNowakprzytaczasłowa
KarlaW.Deutscha,któryuważa,iżwgestiipolitykizagranicznejkażdegopaństwależy
ochronajegoniepodległościibezpieczeństwaorazinteresówekonomicznych.Ponadto
politykazagranicznatowszystkietedziałania,któremajązapobiecnegatywnymdziała-
niominnychpodmiotówstosunkówmiędzynarodowych.Podkreślabliskiepowiązanie
politykizagranicznejzkwestiąbezpieczeństwaiochronąokreślonychwartościnaro-
dowych.Niebagatelnąroląpolitykizagranicznejjestrozpowszechnianieikreowanie
wizerunkudanegopaństwanaforummiędzynarodowym3.
TeresaŁoś-Nowakzwracauwagęnawspółczesnątendencjędopewnegorodzaju
ogólnikowościwdefiniowaniupolitykizagranicznej.Wedługniej,wynikatozezło-
żonościmaterii,atakżezeszczególnegoprzedmiotuispecyfikiśrodowiska,wktórym
realizowanajestpolitykazagraniczna.Wrezultaciepodkreślanajestniemożność,ana-
wetniecelowośćstworzeniaprecyzyjnej,jednolitejdefinicjipolitykizagranicznej4.Te
trudnościniezniechęciłyjednakbadaczydoposzukiwaniaodpowiedzinapytanie,czym
jestpolitykazagraniczna.Rozwójwnaszymkrajustudiównadstosunkamimiędzy-
narodowymipowoduje,żerównieżnagrunciepolskiejnaukiprowadzonesąbadania
politykizagranicznejipodejmowanepróbyjejzdefiniowania.RomanKuźniarokreśla
politykęzagranicznąjakozorganizowanyiskierowanynazewnątrzwysiłekpaństwa,
1
CharlesO.LercheJr.,ForeignPolicyoftheAmericanPeople,Prince-Hall,Inc.,EnglewoodCliffs,
N.J.,1961,s.4.
2
HansJ.Morgenthau,TheAmericanTraditioninForeignPolicy.AnOverview[w:]ForeignPolicyin
WorldPolitics,ed.RoyC.Macridis,Prince-Hall,Inc.,EnglewoodCliffs,N.J.,1972,s.390–391.
3
JoannaNowak,Czymjestpolitykazagraniczna?[w:]Stosunkimiędzynarodowe,red.Włodzimierz
Malendowski,CzesławMojsiewicz,Atla2,Wrocław2000,s.74.
4
TeresaŁoś-Nowak,Stosunkimiędzynarodowe.Teorie–systemy–uczestnicy,WydawnictwoUniwer-
sytetuWrocławskiego,Wrocław2006,s.258;natematzłożonościmateriiskładającejsięnapolitykęzagra-
nicznąpiszeteżJamesN.Rosenau,TheScientificStudyofForeignPolicy,TheFreePress/Collier–Macmil-
lanLimited,NewYork/London1971,s.34–38.
