Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zgodniezteoriąreprodukcjikulturowejPierre’aBourdieu:nTojęzykjestgłównym
nośnikiemkulturyitozajegosprawądominującaklasa»hegemonów«tworzyob-
razrzeczywistości,któryjestreprodukcjąstrukturyspołecznejiktórysprawia,że
podporządkowaniprzyjmujątakąwizjęrzeczywistości,dochodzącdowniosku,
iżtakpoprostubyćmusi”73.Językstanowizatemczynnikklasyfikacjispołecznej
(jakoprzykładmożeposłużyćdychotomicznestwierdzenieelita/plebs),jakrów-
nieżjedenzpodstawowychkryteriówselekcjidokonującejsięwszkole,awięc
istratyfikacjispołecznej74.
Trzebarównieżwskazać,iżgłównymiinstrumentamisłużącymidoeliminacji
orazselekcjijednosteknaposzczególnychetapachedukacjisą,wedługfrancuskie-
gosocjologa,egzaminybędącenieodłącznączęściąsystemunauczaniaorazdomi-
nującymelementemwżyciuuniwersyteckim,atakże,jakwskazuje,njednymznaj-
skuteczniejszychinstrumentówwpajaniadominującejkulturyijejwartości”75.
Możnawięcwyróżnićczteryprzejawyreprodukcjikulturowej.Pierwszyznich
odnosisiędotego,wjakisposóbodmiennykapitałkulturowyprzejawiasięide
factoodtwarzawróżnychklasachspołecznych.Podrugie,wszkoleprzypisujesię
odmiennewartościróżnymtypomkapitału,przezcopodkreślasięwyższośćkapi-
tałukulturowegoklasznajdującychsięwyżejwhierarchiispołecznej.Trzeciaspekt
przejawianiasięreprodukcjikulturowejodnosisiędofaktu,iżniejednakowość
osiągnięćakademickichmaswojeodzwierciedleniewsferzeekonomicznej–na
rynkupracynwygrywają”wyższekredencjałyakademickie,którychposiadaczami
sąprzedewszystkimjednostkipochodzącezklaswyższych.Poczwarte,system
szkolnyuprawomocniawymienionemechanizmypoprzeznprzekładanie”spe-
cyfikinhierarchiiakademickiej”nahierarchięspołeczną76.Ponadto,jakwskazuje
TomaszGmerekzaPierre’emBourdieu,zmianydokonującesięobecniewstruk-
turzespołecznej,atakżeumasowienieszkolnictwawyższegojedynienieznacznie
oddziałująnaprocesyreprodukcjikulturowej77.
TeoriaPierre’aBourdieustanowidobryinstrumentanalitycznypozwalający
zrozumieć,dlaczegoprzedstawicielegrupspołecznychodmiennieusytuowanych
wsystemiestratyfikacjispołecznejkończąedukacjęnaróżnychpoziomach.Nie-
którzyznichpoprzestająnaetapieszkolnictwaobowiązkowego,ainniuzyskują
73
S.Hinc,PierreBourdieuoedukacjiispołeczeństwieorazreprodukcjikulturowej,nPrzeglądNa-
ukowo-Metodyczny.EdukacjadlaBezpieczeństwa”2009,nr3,s.1.
74
T.Gmerek,Edukacjainierównościspołeczneł,op.cit.,s.106.
75
P
.Bourdieu,Reprodukcja.Elementyteoriisystemunauczania,WydawnictwoNaukowePWN,
Warszawa2011,s.233-234.
76
J.MacLeod,Ain’tnoMakin’it.LeveledAspirationsinaLow-incomeNeighborhood,London1987,
s.12,podajęza:T.Gmerek,Edukacjainierównościspołeczneś,op.cit.,s.109.
77
P
.Bourdieu,L.Boltanski,ChangesinSocialStructureandChangesintheDemandforEducation
[w:]S.Ginter,M.S.Archer(red.),ContemporaryEurope–SocialStructuresandCulturalPat-
terns,London,s.895,podajęza:T.Gmerek,Edukacjainierównościspołeczneś,op.cit.,s.109.
29
AdamMickiewiczUniversityPress©2021
