Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XIV
WPROWADZENIE
jakreguły,możnajerespektowaćdopewnegostopniaisąoneswoistymłącz-
nikiempomiędzysędziąstosującymregułyaowyminormatywnymistruktu-
ramispołecznymioPrawoskładasięzatemzregułizasado
Jakjużzostałopowiedziane,Dworkinnieodwołujesiędoargumentupraw-
nonaturalnego,czylinieuzależniaobowiązywaniaprawaodjegozgodności
zzewnętrznymistandardamiocennymiinormatywnymioUważajednak,że,
uwzględniającrolęzasadwargumentacjiprawniczej,niemożnaoddzielićpra-
waodmoralności,prawaodnormspołecznycho
WBiorącprawapoważniecelemrozważańDworkinabyłoprzedstawienie
sposobuokreślaniagranicprawawtzwotrudnychprzypadkachoImperium
prawazostałopoświęconerekonstrukcjimechanizmówposługiwaniasięprzez
prawnikówtakrozumianymprawemo
ZdaniemDworkinaistotądziałańpoprzezprawojestargumentacja,nie
możnazatemrozpoczynaćdyskursuprawnegooddefinicjipojęćoWszyscy,
którzyuważają,żedyskursprawnymusibyćpoprzedzonyustaleniemwspól-
nychdefinicjipojęć,są,zdaniemDworkina,ofiaramiwielkimnieporozumie-
niawspółczesnejfilozofiiprawa,nazywanegoprzezniegożądłemsemantycz-
nym(semanticsting)
6
o
Przeciwieństwemsemantycznegoujęciaprawajestpodejścieinterpretacyj-
neoTylkoonowyjaśnianaturęproblemów,którespotykaprawnikwtzwotrud-
nychprzypadkach(hardcases)o
Ograniczonarolaregułprawnychikoniecznośćstosowaniazasadprzez
prawnikówpozwala,zdaniemDworkina,rozpoznaćprawojakopojęcieinter-
pretacyjneoWtrudnychprzypadkachsędzia,sięgającdozasad,zajmujewobec
prawapostawęinterpretacyjną,anieopisowąoAbyrozpoznaćprawo,trzeba
podjąćwysiłekargumentacyjnyoPrawaniedajesiępoprostuopisać,takjak-
bybyłoonodanymsędziemu,gotowymobiektem,wobecktóregomaonzająć
postawęzewnętrznegoobserwatorao
ZdaniemDworkinapostawainterpretacyjnajestobecnawwielukontek-
stachspołecznychoNajczęściejspotykamyinterpretacjęwkonwersacjioPolega
onawówczasnarozpoznawaniusensownychwypowiedziwdźwiękachwyda-
wanychprzezrozmówcęoInterpretatordążydorozpoznaniaintencjiautora
wypowiedzioJeślijednakprzyjrzymysięinterpretacjidziełsztukiczyinter-
pretacjistosowanejwróżnychprzejawachpraktykispołecznej,doktórychza-
liczasięteżprawo,zauważymy,żepunktemciężkościniejestjużodkrywanie
intencjiautoraoWtzwokonstrukcyjnejinterpretacjiujawniasięelementtwór-
czy,któryjestzawartywnaszychpostawachwobecżyciaspołecznegooInter-
pretujemybowiemjakouczestnicytego,cointerpretowane,apunktciężkości
przesuwasiękuinterpretatorowioWartościujemyznaszegopunktuwidzenia
6
RoDworkin,Imperiumprawa,Warszawa2006,so45o
