Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WĄTPLIWOŚĆWSTĘPNA
11
dziachwichczarnychtogach,którzyjednakniesąjedynymi,amożewręcznie
najważniejszymiaktoramiwprawniczymprzedstawieniuoBardziejkompletne
studiumpraktykiprawamusiuwzględniaćlegislatorów,policjantów,proku-
ratorówrejonowych,pracownikówopiekispołecznej,przewodniczącychrad
szkolnychiwielkąliczbęinnychurzędników,którzyniesąokreślanimianem
urzędnikówpublicznych,alektórychdecyzjemająwpływnauprawnieniaich
współobywatelio
Niektórzykrytycypospieszniewytknąnamwtymmiejscu,że,zwymie-
nionychpowodów,naszezamiarysąnietylkoniekompletne,alepoprostu
niewłaściwe,żeniezrozumiemyprocesówprawnych,skoroprzykładamy
szczególnąwagędodoktrynalnychsporówprawnikówoto,czymjestprawoo
Krytycycipowiedzą,żesporyteukrywają-albomająukrywać-ważnespo-
łecznefunkcjeprawajakoświadkaisiłyideologicznejoPrawidłowerozumie-
nieprawajakozjawiskaspołecznegowymaga,powiedzą,przyjęciabardziej
naukowego,socjologicznegolubhistorycznegopodejścia,któreniekładzietak
wielkiegonaciskunawłaściweprzedstawieniesporówprawnychlubniekła-
dziegowogóleoSądząoni,żerozważaćnależyzupełnieinnekwestie,jakna
przykład:jakdaleceiwjakisposóbsędziowieulegająświadomościklasowej
albookolicznościomekonomicznym?Czyorzeczeniasądowewdziewiętnasto-
wiecznejAmeryceodegrałyistotnąrolęwkształtowaniuszczególnejamery-
kańskiejwersjikapitalizmualboczyteorzeczeniamogłystanowićjedynie
odbiciezmianikonfliktówspołecznych,aleniewspierałytychpierwszychani
nierozstrzygałytychdrugich?Jeśli,pouczająkrytycy,uwikłamysięwfilo-
zoficznespory,czyidlaczegotwierdzeniaprawnemogąbyćkontrowersyjne,
tozaniedbamyowepoważnekwestie,podobniejaktosięstałozantropologa-
mi,którzydalisięwciągnąćwteologicznedysputynadjakimiśstarożytnymi
czyprymitywnymikulturamio
TenargumentniespełniastawianychprzezsiebiewymogówoŻądasiętu
realizmuspołecznego,aletentypteorii,jakisięrekomenduje,niemożego
dostarczyćoOczywiście,prawojestzjawiskiemspołecznymoJegozłożoność,
funkcjeikonsekwencjezależąjednakodszczególnejwłaściwościjegostruk-
turyoInaczejniżwszystkieinnezjawiska,praktykaprawniczamacharak-
terargumentacyjnyoKażdyaktorbiorącyudziałwtejpraktycerozumie,że
jejwymogiistwarzaneprzezniąmożliwościzależąodprawdziwościpew-
nychtwierdzeń,któremająsenstylkoiwyłączniedziękitejpraktyceiwjej
obrębie;praktykaskładasięwznacznejmierzezrozwijaniatychtwierdzeń
ispieraniasięnaichtematoLud,którzyposiadaprawo,wysuwairozważa
twierdzenianatemattego,coprawodopuszczaiczegozabraniaoTwierdzenia
te-jakopozbawionesensu-niebyłybymożliwebezistnieniaprawa,awięk-
szośćtego,coowoprawomówiotymludzie,niemożebyćodkryteinaczej,
jaktylkoprzezobserwację,jakuzasadniasięwnimibronitychtwierdzeńo
