Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IMPERIUM-RELIKTPRZESZŁOŚCICZYWIECZNEWYZWANIE?…
13
2)silnierozbudowanahierarchia,
3)biurokracjacywilnaiwojskowa,
4)władza-częstoabsolutna.
Imperialnywładcakontrolujeelitęmilitarnąiaparatpaństwowy.Wczasach
starożytnychbyłpostrzeganyjakowcielenieboga,przypisywanomuwładzę
magiczną,którawrazzsiłąwojskowąokazywałasięskutecznymuzasadnieniem
roszczeńwobecpoddanych.
Należytakżepamiętać,żeimperiaustanawiająporządekswegopolitycznego
bytuprzedewszystkimwkategoriachprzestrzennych.Tymsamymimperium
legitymizujecentralizmiwertykalnośćrządównadswymiterytoriami,tozaśtwo-
rzyspecyficznekosmologie,gdzienajistotniejszesą:stolica,imperialnagranica
(limes),drogiimiejscastrażnic,zarównowojennychjakiadministracyjnych4.
Tozkoleitworzyswoistekartografie,gdziezapisanesąsymbolewładzyiodna-
leźćmożnaznakidominacji.Dlatego,jakmówiłEricVoegelin,budowaimperium
toodwagaitrudtworzenianowegoświata5.
Możnawięcpowiedzieć-używającfachowegojęzykafilozofiipolitycznej-
żeimperiumtojednostkageopolitykiobejmującawielkiobszarterytorialny,
wktórympaństwa,narodyiludywcześniejautonomiczneiniezależnezostały
podporządkowanecentralnemuośrodkowiwładzy
6
.Legitymizacjaimperialna
zaśtoświadomazgodanauznanie,iżzjakichśpowodówdopuszczalnealbo
wręczkoniecznejestpoświęceniejednostkiiprzelaniekrwiwceluosiągnięcia
bezpośredniejadministracyjnejkontrolinadpierwotnieobcymterytoriumilu-
dem.Wtymkontekściepolitykaimperialnaoznaczapozbawieniesuwerenności
podmiotukontrolowanego7.Stądhistorycznieipolitycznieideaimperiumłączy
sięzagresywnymi,opartyminaprzymusieihierarchiiformamiwładzy,które
najlepiejopisujesłowondominacja”.Imperiumtowładza,jakwskazujeźródło-
słów,oznaczaononarzucaniewolipanującychtym,którzysąpoddani.Dlatego
ostatecznieimperiumniemożebyćnigdyidyllicznymmarzeniemopokojuna
ziemi.Imperiumtokonkretnezamierzenia,którewyłaniająsięnienamocydebaty,
dyskusji,konsultacji,dowolności,aleprzezrealnybądźsymbolicznyprzymus.
Roboczadefinicjaimperiummówiwięc,żejestonoaneksjonistycznymbytem
politycznym,któryprzypomocyinstrumentówmilitarnych,ekonomicznychikul-
turowych,podporządkowujeiwyzyskujepoddanemuterytoriumiludność.Stwo-
rzenieimperiumtopróbauruchomieniaetyczno-politycznejdynamikiwyrażającej
4Por.A.Colas,Imperium,tłum.J.Dobrowolski,Warszawa2008,s.51.
5Por.E.Voegelin,World-EmpireandtheUnityofMankind,w:PublishedEssays,1953-1965,
CollectedworksofEricVoegelin,vol.11,ed.E.Voegelin,E.Sandoz,London2000,s.150.
6Por.M.Kwitliński,dz.cyt.,s.404.
7Por.P.Ziółek,dz.cyt.,s.199.
