Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I-Greckieirzymskiedyskusjefilozoficznedotycząceideiiwartości
19
życieduchoweimoralnemieszkańcówAten.Interferencjętęznajdujemy
równieżwwierzeniachorfickich,wktórychnawartościmoralneoddzia-
ływanoeschatologicznie.Przykłademtegomogąbyćwykopaliskaarcheo-
logiczneodkrywającetabliczki,naktórychznajdowałasiętreśćwskazują-
cazmarłejduszy,jakradzićsobiepośmierci.Tęwiedzęposiadaligreccy
filozofowiedziękimistyce,którąznajdujemywfilozofiiPitagorasaijego
szkołyorazpóźniejwtwórczościwielufilozofówchrześcijańskich.Pitago-
rasstałsięautorytetemrozwojużyciaduchowego.Zwracałuwagęnatakie
atrybutyczłowiekajakumiejętnośćmilczenia,słuchaniainnych,pogody
duchaczyzwalczaniawsobiecechapodyktycznych.Tecechypozwalają
znaleźćBogainimżyć,oczymmówiapokryf:
BądźpozdrowionyTy,którycierpiałeś.
TyzczłowiekastałeśsięBogiemł
SzczęśliwyiBłogosławiony
będzieszBogiemanieśmiertelnikiem.
Ogromneznaczeniedlarozwojugreckiejfilozofiiwartościmiałademo-
kracjaateńskazbudowanaprzezSolona,KlejstenesaiPeryklesa.Demokracja
ateńskarozszerzałahoryzontymyśloweludziitworzyławarunkidoaktywne-
gouczestnictwawżyciupublicznym,comiałowpływnamentalnośćówczes-
nychGreków,przedewszystkimwichsposobiedociekania,argumentacji,
analiziwniosków.Wtensposóbmożemymówić,iżGrecyodVIwieku
p.n.e.zaczęlirozszerzaćswojemyślenie,przenoszącjezżyciaspołecznego
napoziompytańprzyrodniczych,apóźniejantropologicznych,abyprzejśćdo
pytańetycznych.Dałotopoczątekfilozofii.Jesttodziedzinawiedzyludzkiej,
któradodziśszukaodpowiedzinapodstawowepytaniaegzystencjalne:skąd
sięwziąłświat?Pocoistnieje?Jakisensmaludzkieżycie?Dlaczegoludzie
cierpią?Dlaczegoczłowiekmusiumierać?Iwreszcienajważniejszezpytań:
czyludzkaśmierćkończyegzystencjalnebycieczłowiekiem,czydopieroje
zaczyna?Czyistniejeżyciepośmierciiczynatożycieskładasięnaszeżycie
Filozofiaantycznazewzględunamałydorobekzachowanychmateriałów
źródłowychjesttrudnadoscharakteryzowania.Mimowszystkomożemypo-
wiedzieć,żefilozofówstarożytnychcechowałaspektmądrościowy.Dlatego
Fromm,Miećczybyć,tłum.J.Karłowski,Poznań1995;Gadamer,Ideadobrawdys-
kusjimiędzyPlatonemiArystotelesem,tłum.Z.Nerczuk,Kęty2002.
