Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
nenp.zksiągsądowychwiejskichczyinstruktarzyekonomicznych,publicystyki,
opierającesięnarelacjachindywidualnych.Doszukiwanosięwnichingerencji
dworówwkształtowanierodzinchłopskichiograniczaniaichprzemieszczeń164.
Pewnewyjaśnienietejsytuacjiprzynosifakt,żewspomnianebadaniaodnosiły
sięgłówniedozubożałejwsiosiemnastowiecznej,jakżeodmiennejodczasów
sprzedpołowyXVIIwieku165.Potwierdzatosłusznośćużywaniawbadaniach
nadhistoriąmigracjianalizdługookresowych.Wtrwającymprzezcałedekady
XXwiekudwugłosiepolskiejhistoriografiiwobeckwestiimobilnościchłopskiej,
ważnywniosekprzyniosłypraceAndrzejaWyczańskiegoiJerzegoTopolskiego.
Badaczecistaralisięwyjaśnićrelacjepomiędzynaturalnąprzedsiębiorczością
chłopówaspoczywającyminanichzobowiązaniamipańszczyźnianymiigospodar-
czymi,wpływemrynkupracynajemnejiwreszcieprotekcjonizmemdworskim
166
.
Wlatach80.XXwiekuhistorycymiastzwróciliuwagęnakwestięnapływu
wiejskichmigrantówjakosposobienaodtwarzaniesięniższychwarstwmiej-
skichpopulacji167.Zaczętorównieżdostrzegaćwtzw.zbiegostwiechłopskim
normalnezjawiskamigracyjne168.Sceptycznywobecbezpośredniegołączenia
164K.Wierzbicka-Michalska,MałżeństwawśródchłopówwdrugiejpołowieXVIIIwieku,
nKulturaiSpołeczeństwo”3(1959),1,s.125-144;zob.A.Woźniak,MałżeństwachłopskiewXVIII-
wiecznejwsipańszczyźnianej,nEtnografiaPolska”22(1978)1,s.133-157;23(1979)1,s.153-174;por.
W
.Kula,Teoriaekonomiczna...,s.233-246.M.Kamecka,Polskabiedawrelacjachcudzoziemców
zXVI-XVIIIwieku,[w:]BiedawPolsce,red.G.Miernik,Kielce2012,s.75-86;C.Kuklo,Rodzina
chłopska…,s.170-171.
165A.Izydorczyk,RodzinachłopskawMałopolscewXV-XVIwieku,[w:]Społeczeństwosta-
ropolskie.Studiaiszkice,t.3,red.A.Wyczański,Warszawa1983,s.7-27;G.Jawor,Służbanajemna
wgospodarstwachchłopskich...,s.493-500.
166A.Wyczański,CzychłopubyłoźlewPolsceXVIwieku,KH85(1978),3,s.627-641;W
.Kula,
Teoriaekonomiczna…,s.203-204,234-235;W
.Kula,TeSeigneuryandthePeasantFamilyin
Eighteenth-CenturyPoland,[w:]FamilyandSociety:Selectionsfromthe„Annales.Economies,So-
cietes,Civilisations”,red.F.Foster,O.Ranum,Baltimore1976,s.192-203.Opozytywnejrolidworu
nadpoddanymiostatnio:W
.Kowalski,„Nacóżplewić?WacławPotockiokaznodziejstwieswych
czasów”,[w:]Historiamagistravitæest…Studiazdziejówspołeczno-politycznych,gospodarczych
ikulturalnych.Księgajubileuszowadedykowanaprof.zw.dr.hab.WiesławowiCabanowizokazji
45-leciapracyzawodowej,red.L.Michalska-Bracha,M.Przeniosło,B.Wojciechowska,Kielce2016,
s.99-107;D.Rolnik,Portretszlachtyczasówstanisławowskich,epokikryzysu,odrodzeniaiupadku
Rzeczypospolitejwpamiętnikachpolskich,Katowice2009,s.80-101.
167M.Bogucka,H.Samsonowicz,Dziejemiastimieszczaństwa…,s.143,387-390.
168A.Kiełbicka,ZbiegostwochłopówwwojewództwiekrakowskimnaprzełomieXVIiXVII
wieku,Wrocław1989,s.18,21;por.K.Wirski,ZbiegostwochłopównaMazowszuwXVIiXVII
wieku,nZeszytyNaukoweWSPwOpolu.Historia”
,1972,11,s.47-76;tenże,FeudałowieKsięstwa
MazowieckiegowwalcezezbiegostwemchłopówdopołowyXVIIIwieku,nZeszytyNaukoweWSP
wOpolu.Historia”
,1973,12,s.67-88.
45
