Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PolskamiędzyWschodemaZachodem
bardziejprzyzwyczajeniemiobyczajemludowymniżwiarą18.Niewiem,czyto
jestzarzutgłęboki,czymożnabydługienatentematsnućrozważania.Amnie
sięwydaje,żejednołączysięzdrugim,żewiara,któradoprowadzadotegoro-
dzajużarliwości,iżluduzbrojonywnią–żetakpowiem–bezwzględunato,czy
traktujejąjakotradycjęiobyczaj,czyjakowiarę,zdolnyjestprzeciwstawićsię
wielunaciskom,wieluniebezpieczeństwom.Tojestchybaniedopogardzeniataka
wiara.Zresztąniejestpowiedzianeczyważniejszajestfilozofiaczyważniejsza
jestŁaska.Ja,będącterazwAmeryce,muszępowiedzieć,żezachwyciłemsiętą
tylekroćwyśmiewanąPolonią.WChicago,wtejdzielnicyMilwaukee–terazjuż
właściwiePolacy,wzbogaciwszysię,wynosząsięstamtąd–tosięrobidzielnica
portorykańska,alejesttamparępolskichkościołów,którewkażdymszczególe,
poprostuwukładzie,wkrajobrazie,dozłudzeniaprzypominająpolskiekościoły
zokolicŁowiczaczySochaczewa.Całaatmosfera,całyklimattamzostałprzecho-
wany.Itowłaściwiejestjedyne,cołączytądawnąPolonię,odciętąprzecieżod
żywejPolski,odaktualnejPolski,cołączyjązpolskością.Jesttojednakpotężna
siła,któraprzezpokoleniaprzetrwaćmoże.
Alepowiedziećtrzeba,żenietylkoprzecieżtakiwiejskibyłtenpolskikato-
licyzm.Zarazpowojniezaczęłosięożywionepiśmiennictwokatolickie,powie-
działbym,żetakie,jakiegoniebyłoprzedwojną,inne,innegotypu.Jeśliweźmie-
mytakiepismajak„TygodnikPowszechny”czy„TygodnikWarszawski”19nawet,
51
18
Wsposóbpejoratywnyludowycharakterkatolicyzmupolskiegoprzedstawiałyprace
wydawanewPRL.E.Ciupak,KatolicyzmludowywPolsce.Studiasocjologiczne,Warsza-
wa1973.DlaStefanaKisielewskiegowizjaludowegokatolicyzmuwPolscebyłanie-
zwykleważna.OpowiadałsiępostronieopcjireprezentowanejprzezprymasaPol-
skiStefanaWyszyńskiego,którybyłdlaniegomądrymduszpasterzemipolitykiem,
odpowiednimnaczasywalkiorządduszwśródPolakówrozgrywającejsięmiędzy
katolicyzmemamarksizmem.StądbrałsięsceptycyzmKisielewskiegowpatrzeniu
naposoborowereformywPolsceijegokrytycznespojrzenienaentuzjazmkolegówze
„Znaku”i„TP”wobecreformSoboruWatykańskiegoII.Jegopoglądbyłbliskiposta-
wieZygmuntaMycielskiego.M.Wiszniowska,StańczykPolskiLudowej.RzeczoStefa-
nieKisielewskim,Katowice–Warszawa2004,s.154-158.
19
„TygodnikWarszawski”–pismokatolickiezałożoneprzezdziałaczySPikonspiracyj-
nej„Unii”,wydawaneprzezKatolickieTowarzystwoWydawnicze„RodzinaPolska”
wlatach1945-1948.Otwarciekrytykowałozałożeniamarksizmu.Oprócz„TP”było
najistotniejszympismem,którenadawałotonpowojennejmyślikatolickiej.Od1946
rokujegoredaktoremnaczelnymbyłks.ZygmuntKaczyński.M.Łętowski,Dwaty-
