Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
StefanKisielewski
sięznalazł.Większośćdiabliwzięliipowstałkrajblokuwschodniego,otypowej
strukturzemonopartyjnej,centralistycznej.Amimoto–jakmówię–wielunas
sądzi,uważaczyłudzisię,żetenkrajmaswojąspecyfikę,żesięwyróżnia,żeod-
grywaodrębnąrolę,żejestinny.Dowcipwarszawski,któryjestdosyćbezlitosny
izeświętościamisięnieliczy,mówiłkiedyś,żekażdykrajsocjalistycznymaswo-
ją,mapozwolone[dosłownie]nazachowaniepewnychcechodrębnych,aletylko
niektórych.WięcnaprzykładNiemieckaRepublikaDemokratyczna:wyższasto-
pażyciowa…–tobyłzresztądowcipzlatpięćdziesiątych–Czechosłowacja:piwo
pilsneńskie,parówkiilepszesamochody;Węgry:gastronomiaaustrowęgierska
zgulaszem,paprykąigrającymiCyganami;Rumunia:niezależnapolitykaza-
graniczna,aPolska:Kościółkatolicki,prywatnerolnictwo,awpaństwowym
segmenciedużozłodziei.(głośnyśmiechzsali)Przepraszamzato–prawda–
zestawienie,aletakibyłdowcip.Dowcip,dowcipem,cośwnimsięjednakczai
prawdziwego16.
Spróbujmyrozwinąć–rzeczywiście,bożebytrochępoważniej–naczympo-
legataspecyfikaPolskiwtymjakimśujednoliconymnapozórblokuwschodnim.
Otóżniewątpliwieprzedewszystkimkatolicyzm17.Wkońcutrzydziestotrzy-
milionowykraj,niemaljednoliciekatolicki,wktórymkościołysątakpełnejak
wżadnymkrajuliberalnym,wktórymnajwiększymautorytetemciesząsiębisku-
piiprymas,wktórymnawetludziepartyjnichrzcządzieci.Jesttokrajodrębny,
jużtosamowystarczynajegospecyfikę.Oczywiścietenkatolicyzmwswoimcza-
siegrałrównieżjakośpolitycznie.Pamiętamdowcipypowojnieznane,że:„Wcho-
dziktośdokościoła,aniezdejmujekapelusza.Pytają,dlaczegoniezdejmuje
kapelusza?[On]mówi,żejestniewierzący.–Topocopanprzyszedłdokościoła?–
A,bojestemprzeciwrządowi”.(umiarkowanyśmiechzsali)Alboinny,że:„WPol-
scesądwakościoły,katolickiimarksistowski.Wkatolickimwięcejwierzącychniż
praktykujących,awmarksistowskimodwrotnie,więcejpraktykującychniżwie-
rzących”.(umiarkowanyśmiechzsali)
Katolicyzmowipolskiemustawianoistawiasięzarzut,żejestwiejski,folklo-
rystyczny,zacofany,żeraczejjesttradycyjno-obyczajowyniżfilozoficzny,żejest
16
OpatologiachwczasachPRLzob.D.Jarosz,M.Pasztor,Aferamięsna:faktyikonteks-
ty,Toruń2004;K.Kosiński,HistoriapijaństwawczasachPRL.Polityka–obyczaje–sza-
rastrefa–patologie,Warszawa2008.
17
StefanKisielewskijestautoremwielokrotniewydawanejbroszurynt.stosunkówKoś-
ciół–państwowPRL:S.Kisielewski,Naczympolegasocjalizm?StosunkiKościół–Pań-
stwowPRL,Gdynia1981.
