Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
550działającegonatereniekrólestwagalicyjskichSwebów.Todziękijegoprawietrzydzie-
stoletniejposłudze,wspartejintensywnądziałalnościąpolityczną,pisarskąiewangelizacyjną,
dokonałasiękonwersjaSwebównakatolicyzm,wyprzedzającokilkanaścielatanalogiczną
konwersjęWizygotów.TwórczośćpisarskaMarcinabyławielowarstwowa,niewieleustępu-
jącadokonaniomwtejmateriiIzydorazSewilli.Byłteologiemifilozofem,poetą,tłumaczem
ikomentatorem,równiedobrzeobeznanyzpismamiOjcówKościoła,copogańskichfilozo-
fów,zwłaszczazaśSeneki.Niepozostawiłposobiejedyniepismhistorycznych,choćpewne
aspektyhistoriozoficznepobrzmiewająwjegopracach,szczególniewpiśmieOpouczeniu
ludnościwiejskiej(Decorrectionerusticorum)
68
.
WtychczasachnatereniewizygockiejHiszpaniidziałalitacytwórcyjakLicynianzKar-
tageny,MaksymuszSaragossy,JanzBiklar,braciaLeanderiIzydorzSewilli,BraulionzSa-
ragossy,IldefonszToledoczyJulianzToledoorazwieluinnych
69
.Krajtenniewątpliwiestał
sięnajbardziejcywilizowanympaństwemnbarbarzyńskiej”Europy,dystansującwtejmierze
zarównofrankijskąGalię,jakanglosaskąBrytanięczylongobardzkąjużwtedywznacznej
częściItalię,niewspominającnawetodalszychczęściachkontynentu,znajdującychsiępoza
kręgiemoddziaływaniacywilizacjichrześcijańskiej.JedynieceltyckaIrlandiamogładorów-
naćosiągnięciomhiszpańskim,adziękiaktywnościmonastycyzmuiryjskiegopromieniowała
następnienacałykontynent
70
.OczywiścieuwagiteniedotycząBizancjum,któremimopo-
głębiającegosiękryzysubyłowsferzeosiągnięćcywilizacyjnychwciążwnwyższejlidze”.
Wdziedzinieliteraturydominowały,cowśredniowieczubyłorzecząoczywistą,dziełate-
ologiczno-doktrynalne,aleprzetrwałorównież,pozaniecoszerzejwdalszejczęściomówio-
nąhistoriografią,takżeniecoutworówhagiograficznych,poezji,listów,kodeksówiedyktów
prawnychorazodkrytychzasprawąarcheologówinskrypcjinałupkach,poczęściocharakte-
rzeszkolnym,aletakżeprywatnym,gospodarczymczysądowym
71
.Wszystkotosprawia,że
Hiszpaniawokresiewizygockimjawisięnamjakokrajceniącykulturępisaną,choćwróż-
norakichformach.Nauwagęzasługujefaktznajomościpisma,łacinyipewnegowyrobienia
literackiegoukrólaSisebuta
72
,coświadczywymownieoatrakcyjnościkulturyrównieżwnaj-
wyższychkręgachgockiej,takżeświeckiejarystokracji.
Wdziedziniekulturymaterialnej,zwłaszczasztukiużytkowejiarchitektury,wizygocka
Hiszpaniamożerównieżposzczycićsięnieladaosiągnięciami,wyróżniającymisięnatlesą-
siadówzinnychczęścizachodniegoBarbaricum.Nauwagęzasługujezwłaszczapoziom,jaki
osiągnęłasztukazdobnicza,szczególniewdziedzinieobróbkimetaliorazkamieniszlachetnych
iozdobnych,corazlepiejpoznawanadziękiznaczącymodkryciomarcheologicznym.Jejchyba
najbardziejcharakterystycznymirozpoznawalnymielementemsącharakterystycznekorony
68
MarcinzBragi,Decorrectionerusticorum.Opouczeniuludnościwiejskiej,[w:]idem,Dzieła,przekł.W.Wójcik,
M.Rolaiinni,Kęty2008,s.182-217.
69
LicynianzKartageny(ok.554-602),biskupKartageny(poddominacjąbizantyjską),autorlicznychpismteologicz-
nychorazdziełepistolarnych;JanzBiclar[Biclaro,Biclarum](ok.540-po621),założycielipierwszyopatklasztoru
wBiclar,biskupGirony,autorKroniki[patrz:przyp.57];LeanderzSewilli[patrz:przyp.60];św.BraulionzSaragossy
(590-651),uczeńIzydorazSewilli,biskupSaragossy,autorpismhagiograficznych,listóworazwykazudziełsamego
Izydora;IldefonszToledo(607-667),biskupToledo,autorpismliturgicznych,doktrynalnych,hymnówreligijnych,
listóworaztraktatuOsławnychmężach,kontynuującegopodobnąpracęIzydora;JulianzToledo(ok.620-690),bi-
skupToledo,autorpismteologicznych,hagiograficznychorazpanegirykuHistoriaWamby.
70
Por.:J.Strzelczyk,IroszkociwkulturześredniowiecznejEuropy,Warszawa1987.
71
Por.:R.Collins,Hiszpaniał,op.cit.,s.133-136.
72
Sisebut(?-621),królWizygotówodroku612,bliskozwiązanyzIzydorem,któremuzadedykowałjedenzeswych
traktatówastronomicznych.
—17—
