Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
karzeihistorycytychwydarzeń,zarównozZachodu,jakiWschodu,tacyjakPawełOroz-
jusz
30
,HermiaszSozomen
31
,Hydacjusz,Izydoriinni,nieszczędzączytelnikomdramatycz-
nychopisówinwazji:
Wciąguniedługiegoczasupopełnionowieleokrutnychzbrodni,zniszczonowieledóbr,zabitowielulu-
dzi[ł].Poograbieniumieszkańcówzichziem,[barbarzyńcy]rozdzielilijemiędzysiebieiosiedlilisię
nastałewHiszpanii.
(PawełOrozjusz,Historiaprzeciwpoganom32)
SzalejąpoHiszpaniibarbarzyńcy,azarazatakożniemniejsięsroży,zasobyidobracałewmiastachty-
rańskiurzędnikzabiera,ażołnierzłupi,głódszalejetak,iżludzkiemięsoprzezludzkirodzajzgłodujest
zjadane,matkitakożzabijająigotująswedzieci,bysameichciałamisiężywić.[Dzikie]bestie,dotrupów
zabitychodmiecza,głodu,zarazyprzywykłe,[teraz]każdegosilniejszegoczłowiekazabijająijegomięsem
siężywią,bywszędzierodzajuludzkiegoukazaćzagładę.
(HydacjuszzLemiki,Kronika33)
[ł]Wandalowie,SwebowieiAlanowieprzyszedłszydosiebieszybkozajęliPireneje,zesłyszeniawiedząc,
żejesttookolicażyznaiobfitującawwielkiebogactwa.[ł]przetonajeźdźcywtargnęlidoHiszpanii.
(HermiaszSozomen,HistoriaKościoła34)
Wandalowie,AlanowieiSwebowieHiszpanięzajęli,irozprzestrzeniwszysię,zkoniecznościpustosząc
iokrucieństwaczyniąc,miastapalącizapasyzrabowanezjadając,takiludciałaludzkiezgłodupożerał.
Synowieprzezswematkibylizjadani,dzikiezaśbestie,któretrupamipadłychodmiecza,głodulubzara-
zyzwykłesię[żywić],takożiżywymzagrażałyzagładą,azatemczteryplagipocałejHiszpaniisięsrożyły,
bożygniewprzezprorokówspisanyiniegdyśzapowiedzianyspełniając.
(IzydorzSewilli,HistoriaGotów,WandalówiSwebów35)
Agresorzywroku411dokonaliwstępnegopodziałuziemmiędzysiebie,podobnorzucając
losyoto,któraczęśćkomumiałabyćprzyznana:
PozniszczeniupamiętnyminiszczącymiplagamiprowincjiHiszpanii,Panlitujesięibarbarzyńcydopo-
kojuzostająnakłonieni,dzielącsobielosemobszaryprowincjidozasiedlenia.GalicjęzajmująWandalo-
wie,aSwebowiezachodniączęśćpołożonąnakońcuprzyOceanie.AlanowieLuzytanięiprowincjękar-
tageńską,aWandalowiezwaniSilingamiBetykęwybierają.Hiszpanie,którzyplagiprzeżyli,pomiastach
izamkachsiedząc,popadająwpoddaństwobarbarzyńcówwprowincjachpanujących.
(HydacjuszzLemiki,Kronika36)
Ikiedyzdawałosię,żelosyHiszpaniizostałyjużnapewienczasustalone,doakcjiwkro-
czyliWizygoci,którzypobitwiepodAdrianopolemzostaliwprzęgnięciprzezcesarzaTeo-
dozjuszaWielkiegowsłużbęRzymowijakosprzymierzeńcy(foederati).Oddalimuznaczne
usługimiędzyinnymiw394rokuwbitwienadrzekąFrigidus
37
,walczącprzeciwkoArboga-
iVwieku,Warszawa2013,A.Krawczuk,UpadekRzymu.Księgawojen,Wrocław1978;E.Gibbon,Upadekcesar-
stwarzymskiegonaZachodzie,Warszawa2000.
30
PawełOrozjusz(375-420),uczeńśw.Augustyna,kapłanihistoryk,autordziełaHistoriaprzeciwpoganom.
31
HermiaszSozomenzSalaminy(ok.400-ok.450),historykchrześcijański,autorHistoriiKościoła,stanowiącejkon-
tynuacjędziełaEuzebiuszazCezarei.
32
PawełOrozjusz,Historiał,VII,40,10,op.cit.,s.505-506.
33
HydacjuszzLemiki,Kronika,[410r.];[patrz:przekład,s.90].
34
HermiaszSozomen,HistoriaKościoła,IX,12,op.cit.,s.601.
35
IzydorzSewilii,HistoriaGotówł,72;[patrz:przekład,s.64]
36
HydacjuszzLemiki,Kronika,[411r.];[patrz:przekład,s.90]
37
Patrz:D.Gazda,Adrianopol378.RzekaFrigidus394,Warszawa2007.
—12—
