Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stowiiuzurpatorowiEugeniuszowi
38
.Przeszliwtymczasiewielewewnętrznychprzemian
ustrojowych,przyjmującnadługochrześcijaństwowwersjiariańskiejorazporzucającprzy-
wództwosędziówiwybierającswymkrólemAlarykazroduBaltów
39
.Alarykzdecydowałsię
nakonfrontacjęzRzymem,pustoszącBałkany,aodroku401atakującregularnieItalię.Tu
porazpierwszynapotkałopór,przezkilkalatskuteczniepowstrzymywanyprzezpatrycjusza
Stylichona
40
,odśmierciTeodozjuszaWielkiegodefactorządzącegoZachodem.Poupadku
rządówStylichonaAlarykdopiąłswegow410roku,zajmującRzym,wywożączniegonie-
przebraneskarbyorazsiostręcesarzaHonoriusza
41
—GallęPlacydię
42
.Ponieudanejpróbie
przeprawynaSycylię,wczasiektórejflotaWizygotówzostałazatopionaprzezburzę,skiero-
walisięonidoGaliipodwodząnowegokrólaAtaulfa
43
.Zajęlisiedzibywjejpołudniowo-za-
chodniejczęści(Akwitania)iustanowilinowąstolicęwTuluzie.Odroku414zaczęlipodbój
takżeiHiszpanii,występująctamoficjalniewcharakterzesprzymierzeńcówRzymu.Tensam
rokzaznaczyłsiędoniosłymwydarzeniem,wprowadzającymnowąjakośćwstosunkachmię-
dzyWizygotamiacesarstwem,gdyżmiałwtedymiejsceślubAtaulfazGalląPlacydią.Paweł
Orozjuszwswoimdzielezanotowałprzytejokazjipewnąanegdotę,ilustrującąnarodzinyno-
wejideologiipaństwowejutegoludu:
OsobiściesłyszałemwBetlejem,wPalestynie,pewnegoczłowiekazNarbony,którywalczyłzhonorem
podrozkazamiTeodozjuszaibyłprzytymbardzoreligijnyipoważny.OpowiadałonprezbiterowiHieroni-
mowi,żeprzyjaźniłsięwNarboniezAtaulfemiczęstosłyszałonimodpewnychświadków,żeposiadając
silnąduszęiumysł,opowiadał,jaknajpierwgorącopragnąłwymazaćnazwęRzymiuczynićcałepaństwo
rzymskieimperiumgockim,lubteżużywającwyrażenialudowego,abyGocjabyłatym,czymbyłaRoma-
nia,aonsam,Ataulf,zostałtym,kimniegdyśbyłCezarAugust.Długiedoświadczenieprzekonałogo,że
aniGociniemogliwżadensposóbdostosowaćsiędoistniejącegoprawazpowoduswojegowyuzdanego
barbarzyństwa,aniteżniemogłobyćmowyozłagodzeniuprawpaństwowych,bezktórychpaństwonie
mogłobysięnazywaćwięcejpaństwem,dokonałtakiegowyboru,abyzdobyćsobieprzypomocysiłGotów
sławępołączeniawszystkichwjedno,aniecieszyćsięupotomnychsławąodnowicielapaństwazchwi-
lą,kiedyniemógłgoprzeobrazić.Ztegopowodustarałsiępowstrzymywaćodwojnyiiśćdrogąpokoju,
otwartynawszystko,coprzyniosłodobrojegokrajowi,przedewszystkimzaśnadobreradyswojejżony
Placydii,kobietyniezwykleinteligentnejibardzoreligijnej.
(PawełOrozjusz,Historiaprzeciwpoganom44)
Wartowtymmiejscuzatrzymaćsięnachwilęprzytejrelacji.Nawetjeśliweźmiemypod
uwagęmożliwośćprzeinaczanialubnawetzmyśleniasłówwypowiadanychprzezAtaulfa,czy
tozestronykronikarza,czyteżjegoinformatora,niewątpliwieobrazujeonato,jakodbiera-
nowśródRzymianswegorodzajutransformacjęnastawieniasamychGotówwobecpaństwa
iludnościrzymskichorazichodchodzenieodkonfliktuzimperiumnarzeczchęciwspółpracy
isymbiozy,nawetjeśliowoprzejściemiałojaknaraziewybitniekoniunkturalnycharakter
45
.
38
Arbogast(?-394),wódzrzymskipochodzeniafrankijskiego,rzeczywistypanzachodniegoimperiumwczasiepano-
waniaWalentynianaIIiEugeniusza,popełniłsamobójstwopoklęscenadrzekąFrigidus;Eugeniusz(ok.350-394),
cesarzzachodniegoimperiumodroku392,marionetkawrękachArbogasta,poklęscenadrzekąFrigidusschwytany
istracony.
39
Alaryk(ok.370-410),pierwszykrólWizygotówodroku395,wsławiłsięzdobyciemRzymuwroku410.
40
Stylichon(ok.359-408),wódzrzymskipochodzeniawandalskiego,skuteczniewalczyłzGotami.
41
Honoriusz(384-423),synTeodozjuszaWielkiego,cesarzzachodniegoimperiumodroku395.
42
GallaPlacydia(ok.390-450),córkaTeodozjuszaWielkiego,żonakrólaWizygotówAtaulfa,późniejcesarzaKonstan-
cjuszaIII,matkacesarzaWalentynianaIII.
43
Ataulf(?-415),królWizygotówodroku410.
44
PawełOrozjusz,Historiał,VII,43,4-7,op.cit.,s.512-513.
45
Por.:M.Wilczyński,GocjaczyRomania?MigracjeWizygotów,WandalówiBurgundówwVw.n.e.istosunekich
władcówdoadministracjiiludnościrzymskiej,[w:]M.Salamon,J.Strzelczyk(red.),Wędrówkaietnogenezawsta-
rożytnościiwśredniowieczu,Kraków2010,s.173-183.
—13—
