Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
Częśćpierwsza.Starożytność
żyłwlatach478-392p.n.e.ByłbywięcrówieśnikiemSokratesa.Niektórzyuważa-
ją,żepochodziłzniższychwarstwspołecznychiżyciespędziłnapełnieniufunkcji
urzędnika.
WyznawaneideeMo-tsyzapisałwtraktaciezatytułowanymrównieżMo-tsy
(Owszechmiłości,rozdziały2-9).Zpierwotnegotekstuzachowałysię53rozdziały.
Zawieraonzresztąnietylkooryginalnemyślifilozofa,lecztakżepóźniejszeteksty
jegouczniów.
31
32
WwielukwestiachMo-tsypozostawałwopozycjidoideiKonfucjusza.Wprawdzie
iongłosipoglądodominującejrolinieba,leczwjegodoktrynieniebojestwyrazem
iucieleśnieniemnormmoralnych.Wswojejargumentacji,podobniedoKonfucju-
sza,odwoływałsiędodoświadczeńitradycji.Jegoideebyłyjednakbardziejradykal-
nespołecznieniżkonfucjańskie.Podstawowąkategoriąwyznawanegosystemujest
ideawzajemnej,wszechogarniającejmiłości.Pokójmiędzypaństwami,stabilność
państwa,poczuciebezpieczeństwajednosteksąfunkcjąistnieniawzajemnejmiłości.
Jejbrakjestprzyczynąchaosu,zamętuiwojen.Ludziestająsięnieszczęśliwi.Idea
wzajemnejmiłościlogicznieprowadzidoegalitarnychkoncepcjiorganizacjispołe-
czeństwa,dopacyfistycznejwizjistosunkówmiędzypaństwami.
Sensideiwzajemnejmiłościłączysięzjejujęciemczystopraktycznym.Człowiek
kierującysięmiłościądoinnychludzimożespodziewaćsię,żeonirównieżodpłacą
mumiłością.StądMo-tsyzaleca,abyinnychkochaćtakjaksiebie,wówczaswpań-
stwiepanujeład.Jeślibędziesięcudzepaństwokochaćjakswoje,niedojdziedowo-
jen.Miłośćprowadzidorównościidozanikaniaróżnicmiędzyludźmi.
Idealnyporządekspołeczeństwmiałsięopieraćnanastępującychzałożeniach:
•panujeideałpowszechnejmiłościirównościwszystkichrodzin,
•istniejepowszechnyobowiązekpracywspołeczeństwierówności,
•wspołeczeństwiepowszechnejrównościefektyprodukcjispołecznejsąrówno
dzielonemiędzywszystkich,
•społeczeństwopowszechnejmiłościnieznawojen,
•przywódcystalemyśląodoskonaleniuPodniebnegoŚwiata.
ZdaniemMo-tsypaństwopowstałojakorezultatumowyspołecznej.Okres
przedpaństwowytoczaswalkimiędzyludźmi.Każdykierujesięswoimego-
istycznyminteresem.Efektemjestchaos,powszechnawalkaizamęt.Zrozumienie
przezludzi,żeźródłemanarchiijestbrakwładzy,stałosięprzyczynąpowołaniapa-
nującego,onzaś,choćmądryidostojny,musiałsięoprzećnaksiążętach,urzędnikach,
zarządcachprowincji.Wpaństwie,wodróżnieniuodstanuprzedpaństwowego,pa-
nujejedensystem,jednasprawiedliwość.Wcześniej-jakuważałMo-tsy-jedenczło-
wiekmiałswąjednąsprawiedliwość,wieluludzimiałowieleróżnychsprawiedliwości.
Państwounifikuje,ujednolicazachowanialudziprzezwydawaniewspólnychnorm.
