Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Opojęciudoktrynpolitycznychiprawnych
25
takżeobardziejszczegółoweproblematykiprawne(np.prawaczłowieka).Określenie
nfilozofiaprawa”łączysięwnajwiększymstopniuzteoriąprawa.
Wczasietworzeniasiętejdyscyplinyukształtowałysiędwietendencje,obecnezresz-
tądodzisiaj:
Pierwszaznichkładłanacisknasprawozdawcząniejakoprezentacjędoktryniichrozwoju
wczasiehistorycznym.Zakładałaonapewnąobiektywnośćwichprzedstawieniu,sprowa-
dzającąsięwgruncierzeczydorelacjonowaniawjęzykuwspółczesnymdlajejautoratreści
doktryn.(...)Tendencjadruga,równiezresztąpopularna,zakładałaniemalzgóryistnienie
jakiejśzasadyporządkującejmateriałhistoryczny.Zasadatamiałastanowićwrozumieniu
autorówpewiennklucz”dozrozumieniarozwojumyślipolitycznejlubprawnej,częstoteż
miałaspełniaćrolęsednaideipostępudokonującegosięwosiągnięciachmyśliludzkiej10.
Celempodejściasprawozdawczegobyłozrekonstruowaniepoglądówdanegotwórcy
wjęzykuwspółczesnymautorowiopracowania.Podstawowadyrektywaobowiązu-
jącawtakimujęciuzakładałamaksymalnąobiektywnośćprowadzonegobadania.
Tendencjadrugaapriorizakładała,dziękizrekonstruowaniupoglądulubgrupypo-
glądów,odnalezieniejakiejśzasadyprzewodniej.Tuzdecydowanieposzerzasięsfera
ocenbardziejsubiektywizującychwynikibadań.
Oprócz,jakwidać,umownychiniezbytprecyzyjnychgranicmerytorycznych,meto-
dologicznychiczasowychsątakżegraniceprzestrzenne.
Historiadoktrynpolityczno-prawnychbyłaijestuprawianagłówniejakobadanie
idydaktykaeuropejskiejmyślipolitycznejiprawnej.Niekiedyjestonawzbogacana
oideestarożytnychChin,BabilonuiAsyrii,atakżeIndii.WiekXVIIIwniósłnowe
przestrzeniebadawcze:kolonie,apóźniejStanyZjednoczoneAmerykiPółnocnej.
2.Historiadoktrynpolitycznychiprawnych
ainnenaukiprawne
Jestoczywiste,żewszystkienaukiprawnepozostajązesobąwzwiązku.Wspołecznej
rzeczywistościzawszenajpierwpojawiasięidea-podlegaonamniejszejlubwiększej
recepcjiprzezelitypolityczne,któreprzekuwająjąwdrodzeobowiązującejproce-
durylegislacyjnejwinstytucjeprawne.Instytucjeprawnebadanesąwróżnejpłasz-
czyźnietemporalnej.Te,któremająaktualniemocobowiązującą,podlegająbadaniu
naukdogmatycznych.Te,którejąutraciły,sąprzedmiotemhistoriipaństwaiprawa.
Teorieprawainaukiopaństwiekorzystajązideibadanychprzezhistoriędoktryn,
wykonującswezadaniawyjaśniająco-twórczeiwyjaśniająco-krytyczne.
10M.Jaskólski,Szkice...,s.32-33.
9
